21
behoefden, zeker voor kleine bedragen, als regel geen
speciale maatregelen voor risicodekking. Geheel anders
wordt de situatie als men geen nieuwe pariteit meer
vaststelt en de valuta laat „zweven" onder invloed van
vraag en aanbod, al dan niet met interventie van de
monetaire autoriteiten.
Hierbij denken we met name aan de in maart jl. onstane
situatie, waarbij de meeste E.E.G.-landen gezamenlijk zijn
gaan zweven t.o.v. de US-dollar.
Devaluatie en revaluatie
Als regel denkt men bij pariteitswijziging aan devaluatie
(d.w.z. waardevermindering van een valuta t.o.v. andere
valuta's), waarbij het nadeel voor ieder die deze valuta
moet ontvangen en het voordeel voor ieder die daarin
moet betalen, duidelijk is.
Echter ook „revaluatie", waardevermeerdering van de
ene valuta t.o.v. andere valuta's, heeft soortgelijke
gevolgen. Zo is degene die in vreemde gerevalueerde
valuta moet betalen in het nadeel en profiteert de
ontvanger.
Een pariteitswijziging neemt al snel een zodanige omvang
aan, dat een bedrijf, dat zich niet tijdig of voldoende
dekte, in ernstige moeilijkheden kan geraken.
De kans is bovendien groot dat andere landen, die
nauwe economische betrekkingen met het de- of
revaluerende land onderhouden, het voorbeeld geheel of
gedeeltelijk volgen en eveneens hun pariteit wijzigen.
Met dit effect dient dus terdege rekening te worden
gehouden indien er gevaar voor een bepaalde valuta
dreigt.
Valuta termijnmarkt
Naast de contante handel worden de buitenlandse
valuta's op de Nederlandse wisselmarkt ook „op termijn"
verhandeld. Dat wil zeggen, men kan op deze markt
tegen de „dagkoers" valutabedragen op termijn verkopen
of kopen, waardoor de „toekomstige" afrekeningskoers
reeds vooraf gefixeerd wordt. De verkoper/koper weet
dus precies welk guldensbedrag hij te zijner tijd (op de
vervaldag) zal ontvangen of moet betalen.
De bank zal een in de voormiddag verstrekte opdracht
afrekenen op basis van de dagelijks vastgestelde officiële
notering.
De termijnen voor valuta termijntransacties zijn als regel
V2, 1, IV2, 2, 2V2, 3, 4, 5 en 6 maanden, maar veelal zijn
afwijkende looptijden mogelijk.
Agio en disagio
De koersen op termijn wijken meestal af van die voor de
contante valuta. In normale tijden wordt dit verschil
veroorzaakt door verschillen in rentestand in binnen- en
buitenland.
Is de buitenlandse rentestand lager dan de Nederlandse,
dan zal de termijnkoers „hoger" zijn dan de contante
koers, m.a.w. de valuta doet op termijn „agio".
In het omgekeerde geval spreekt men van „disagio".
Maar ook verwachtingen omtrent toekomstige
renteverhoudingen alsook economische en politieke
ontwikkelingen spelen hierbij een belangrijke rol.
Wordt een valuta „besproken" dan raakt bijvoorbeeld de
invloed van de rentestand geheel op de achtergrond en
gaan vraag- en aanbodfactoren bij de vorming van de
termijnkoers een overheersende rol spelen.
Exporteurs, die contracten afsluiten waarbij betating pas
later zal volgen, trachten hun vorderingen op termijn te
verkopen, terwijl importeurs terughoudend kunnen zijn bij
de aankoop van de benodigde vreemde valuta op termijn,
bijvoorbeeld in de hoop van een komende devaluatie te
kunnen profiteren.
Voor het uitlopen van termijndisagio's en agio's gelden
geen koersgrenzen, zodat in onzekere marktsituaties
grote verschillen met de contante koers kunnen optreden.
Indien valuta op termijn verkocht of gekocht wordt,
gelijktijdig met het aangaan van een goederen- of
dienstencontract, dan kunnen de prijzen mede gebaseerd
worden op de valuta termijnkoers (zie punt 2).
Gaat men echter pas over tot dekking nadat er rond een
valuta onrust is ontstaan, dan zal men bemerken dat het
disagio (agio) zo groot is geworden, dat dekking een
kostbare aangelegenheid wordt.
Ook het sluiten van een termijn-affaire op het eind van
een werkdag en vooral vlak voor de aanvang van het
weekend resulteert vaak in een onvoordeliger koers dan
eerder op de dag mogelijk zou zijn geweest.
Kosten en verplichtingen van een termijn-transactie
Voor haar bemiddeling berekent de bank „termijn-provisie"
en wel 0.2 pro mille per maand of gedeelte van een
maand.
Een termijncontract schept rechten en verplichtingen.
Zo zal bij verkoop op termijn aan een cliënt creditering
van de vreemde valuta en debitering van de guldens
tegenwaarde plaatsvinden met een niet vroegere valuta
dan bepaald op de dag van afsluiting van het termijn
contract.
Wordt door de bank op termijn van een cliënt gekocht,
dan zij in het bijzonder nog gewezen op de
„leveringsverplichting" van de vreemde valuta op de
vervaldag. Zodra men ziet aankomen, dat de levering niet
op tijd zal kunnen geschieden, is het raadzaam zo snel
mogelijk contact op te nemen met de bank, teneinde tot
een verlenging van het termijn-contract te komen.
Uiteraard geschiedt deze verlenging tegen de dan
geldende disagio's, respectievelijk agio's.
