toch devaluatie van de dollar moesten over
wegen, wanneer andere belangrijke landen
weigerden tot revaluatie over te gaan;
de aankondiging van de Zwitserse centrale
bank dat voorlopig tien dagen gewacht zou
worden met het afrekenen van door haar
gekochte dollars;
het verzoek van de Verenigde Staten aan het
Internationaal Monetaire Fonds om de moge
lijkheid tot koersschommelingen van de dol
lar, die nu één procent bedraagt, te verruimen
tot drie procent. De onrust nam in omvang toe,
toen het gerucht begon te circuleren dat pre
sident Nixon waarschijnlijk tot devaluatie van
de dollar zou overgaan. Hoewel de maatrege
len die de president aankondigde niet zóver
gingen, hebben ze wel een schok teweegge
bracht. Door de beslissing de band tussen
het goud en de dollar voorlopig te verbreken,
waardoor de mogelijkheid ontviel dollars aan
te bieden in ruil voor goud, werd de basis
van de waardebepaling van de dollar weg
genomen, hetgeen de koersvaststelling ui
terst moeilijk maakte. Als eerste reactie hier
op ontstond een sterke daling van de dollar
koers, die later weer bijtrok.
De president stelde tevens een importheffing
van maximaal 10 procent in, met het doel op
zeer korte termijn de positie van de handels
balans, die reeds enkele maanden negatief
stond, te verbeteren. Ongeveer de helft van
de Amerikaanse import wordt door deze
maatregel getroffen. De importheffing is
vooral tegen Japan gericht, waarvan eender
de van de exporten naar de Verenigde Sta
ten gaat.
Amerika heeft te kennen gegeven dat deze
maatregel alleen zal worden ingetrokken
wanneer een flinke revaluatie van de sterke
valuta's plaats vindt, de kosten van de Ame
rikaanse troepen in Europa voor een belang
rijk deel door Europa zelf worden gedragen
en handelsbelemmerende maatregelen voor
de Amerikaanse exporten worden herzien
(hierbij gaan de gedachten van de president
vooral uit naar de EEG en Japan). Naast deze
vooral op het buitenland gerichte regelingen,
kondigde Nixon een drie maanden durende
loon- en prijsstop af, met het doel de binnen
landse inflatie te bestrijden. Tevens werden
belastingmaatregelen in het leven geroepen
om de teruggelopen vraag naar consumptie
goederen en investeringen te stimuleren. De
vermindering van de overheidsuitgaven met
4,7 miljard moet het inflatoire effect van de
ze maatregel compenseren.
België liet als reactie op de Amerikaanse
maatregelen de koers van de franc zwe
ven. Wél kwam ze met Nederland over
een de koersschommelingen tussen de franc
en de gulden door middel van interventie tot
0,75 procent te beperken, zodat tussen de
Beneluxpartners de situatie van voor de
monetaire crisis werd hersteld.
Frankrijk besloot de koers van de franc te
splitsen in een officiële koers voor handels
transacties en een vrije koers voor kapitaal
transacties. Engeland, Noorwegen, Oosten
rijk en enkele andere landen lieten ook de
vaste verhouding tussen hun valuta en de
dollar los. Alleen Japan poogde nog vast te
houden aan de vaste koers van de yen, om
ernstige verliezen voor bepaalde bedrijfstak
ken, zoals de scheepsbouw, te voorkomen.
Tot eind augustus bleef de Japanse centrale
bank dollars aankopen voor in het totaal 4,6
miljard, waardoor de monetaire reserves van
536
