len verschillen van de huidige, maar zijn
daarmee niet uit de wereld geholpen. Duits
land kan nog steeds bogen op een betalings
overschot, waardoor de hoeveelheid DM in
handen van het buitenland zeker niet toe
reikend zal zijn om de internationale handel
te financieren.
Op 1 januari 1970 heeft IMF een eerste en
zeer belangrijke stap gezet op de weg naar
een nieuwe reserve-eenheid. De creatie van de
speciale trekkingsrechten heeft niet tot doel
financieringsmiddelen te verstrekken voor de
internationale handel, maar betekent een ver
sterking van de goud- en deviezenreserves
van de landen die hieraan deelnemen. Wel
valt als het ware een gedeelte van de de
viezenreserve vrij om in het handelsverkeer
aan te wenden.
De brutoreserves van de wereld hebben geen
gelijke tred gehouden met de uitbreiding van
de wereldhandel. De reserves zijn van 1955
tot 1966 met 39 procent toegenomen, terwijl
de omvang van de wereldhandel met 185
procent werd vergroot. Het verband tussen
de brutoreserves en de wereldhandel is geen
ideale maatstaf voor het meten van de be
hoefte aan nieuwe reserve-eenheden. Er zijn
economen die de mate van betalingsbalans
onevenwichtigheden in het verleden een be
tere aanwijzing achten voor het juiste niveau
van de reserves.
Dit neemt niet weg dat ondanks het verschil
in opvatting men het er medio 1960 wel
over eens was dat de groei van de reserves
waarschijnlijk niet voldoende kon worden
genoemd.
Door de introductie van de speciale trek
kingsrechten hoopt men dit probleem te kun
nen ondervangen. Op 1 januari 1970 ontvin
gen de deelnemers aan dit plan voor een
bedrag van 3,5 miljard nieuwe reserve-een
heden. Een jaar later kwam daar 3 miljard
bij, terwijl op 1 januari 1972 wederom voor
3 miljard trekkingsrechten zullen worden
toegekend.
De hoeveelheid SDR's (afkorting van Special
Drawing Rights) die een land ontvangt is
afhankelijk van de grootte van zijn quota bij
het IMF, Vandaar dat Amerika de meeste
SDR's krijgt toegewezen, éénmaal 867 mil
joen en tweemaal 717 miljoen. De Neder
landse goud- en deviezenreserves nemen
toe met éénmaal 87,4 miljoen aan trek
kingsrechten en tweemaal 74,9 miljoen. De
waarde van de SDR's is gedefinieerd als een
bepaalde hoeveelheid fijn goud. Wijziging
van deze waarde kan alleen plaatsvinden
door een amendement op de 'articles of
agreement' van het IMF. De SDR's zijn niet
overdraagbaar aan particulieren en zijn daar
door ongeschikt om direct de koers van een
valuta te steunen. Een land dat SDR's bezit
kan deze wél aan een ander land aanbieden
en daarvoor in ruil convertibele valuta's vra
gen, waarmee wél marktondersteunende ope
raties mogelijk zijn.
De acceptatie van SDR's kan op twee ma
nieren tot stand komen. Het IMF wijst een of
meer landen aan om SDR's te aanvaarden in
ruil voor convertibele valuta's of er vindt een
wederzijdse overeenkomst plaats. Hierbij krij
gen de landen die SDR's aanbieden, op en
kele uitzonderingen na, hun eigen valuta te
rug. Deze laatste mogelijkheid is vooral voor
de Verenigde Staten aantrekkelijk. Een aan
tal landen die anders misschien hun dollars
wensten om te zetten in goud, kunnen nu in
plaats daarvan SDR's ontvangen.
479
