schommelingen vertoond. Half juni werd door
verscheidene oorzaken een duchtig beroep
op dit tegoed gedaan. De verkoop van schat
kistpapier door de staat en De Nederlandsche
Bank, respectievelijk voor 246 en 230 mil
joen, betekende een belangrijke aanslag op
het saldo. Daarnaast vonden omvangrijke be
lastingafdrachten plaats en werd de bankbil-
jettencirculatie door vakantiebetalingen ver
groot. Tevens moesten de laatste dollarter
mijncontracten die met De Nederlandsche
Bank waren gesloten afgewikkeld worden.
De verruiming van de geldmarkt uit hoofde
van uitkeringen door de staat, kon niet ver
hinderen dat het tegoed van de banken tot
46 miljoen terugliep en voor een bedrag van
23,7 miljoen aan voorschotten moesten wor
den opgenomen. Tegen het einde van juni
verbeterde de positie van de banken, on
danks de invloed van een aantal geldmarkt
verkrappende factoren. De verruiming van de
geldomloop met 424 miljoen en de plaatsing
van ƒ443 miljoen aan schatkistpapier werden
namelijk ruimschoots gecompenseerd.
De betalingen van het rijk beliepen het aan
zienlijke bedrag van 600 miljoen. De Neder
landsche Bank loste voor ƒ411 miljoen schat
kistpapier af, dat zij eerder uit haar open
marktportefeuille had verkocht. Deze trans
actie verhoogde de aantrekkelijkheid van de
eerder genoemde verkoop van schatkistpa
pier door de staat. De oorzaak van de zeer
grote geldhoeveelheid moet bij de aanzienlij
ke behoefte aan baar geld worden gezocht,
die elk jaar omstreeks de halfjaarwisseling
optreedt. De vakantie-activiteiten doen de
vraag naar contant geld sterk stijgen en in het
hoogseizoen hebben de winkeliers, hotelhou
ders en restaurateurs vaak weinig tijd om hun
ontvangsten naar de bank te brengen. On
danks het vrij ruim blijven van de geldmarkt
kromp begin juli het tegoed van de banken
weer wat in. Vooral de aanzienlijke belasting
afdrachten, die de uitgaven van het rijk ver
overtroffen, waren hieraan debet. De aflos
sing van 200 miljoen aan schatkistpapier dat
eerder door De Nederlandsche Bank bij de
banken was geplaatst, kon niet voorkomen
dat het saldo van 199 miljoen tot 109 mil
joen terugliep.
De tweede week van juli bracht geen verrui
ming; ondanks de inkrimping van de geldhoe
veelheid met 88,7 miljoen daalde het saldo
van de banken als gevolg van belastingbeta
lingen tot 20 miljoen. De daggeldrente liep
daarbij tot 51/2 procent op.
Tekenend voor het wisselende karakter van
de geldmarkt is de snel daarop volgende ont
spanning, waardoor dit rentepercentage tot
1 procent daalde. De Nederlandsche Bank
probeerde door middel van de verkoop van
schatkistpapier 218 miljoen) de ruimte op
de geldmarkt wat te verkleinen. Deze poging
bleek weinig succesvol, want het tegoed van
de banken daalde slechts met 82 miljoen en
de daggeldrente kwam niet boven de 2 pro
cent.
Wat de uitgifte van schatkistpapier niet heeft
kunnen bewerkstelligen is de fiscus begin
augustus wel gelukt. Door de zeer omvangrij
ke belastingbetalingen daalde het saldo van
de banken van 246 tot 46 miljoen, terwijl
daarnaast voor een bedrag van 254 miljoen
aan voorschotten moest worden opgenomen.
De plaatsing van ƒ400 miljoen aan schatkist
papier werd gecompenseerd door de betalin
gen van het rijk die eveneens 400 miljoen
beliepen.
388
