mogen hebben om zijn grond geheel te kun
nen financieren met geleend geld tegen 8 pro
cent rente en 2 procent aflossing. Er zij nog
eens op gewezen, dat deze conclusie is ge
trokken voor bedrijven met een produktie-
omvang per arbeidskracht, die duidelijk ho
ger is dan op vele bestaande bedrijven. Daar
tegenover staat, dat vele boeren nog steeds
bereid blijken voor privédoeleinden minder
dan 15.000 te gebruiken zodat zij jaarlijks
een groter bedrag kunnen besparen dan hier
is verondersteld.
Rentesubsidie geen oplossing
Rentesubsidies zouden de rentelasten voor
de financiering van grondaankopen meer in
overeenstemming kunnen brengen met het
geen voor de onderneming te dragen is. De
discussie hierover is reeds lang gaande. Het
rapport van de Commissie verwerpt de ge
dachte van rentesubsidies. In de Duitse
Bondsrepubliek is als een zeer ernstig be
zwaar gebleken, dat rentesubsidies op grond
aankopen leiden tot een opwaartse druk op
de grondprijzen. Een deel van het door subsi
die verkregen voordeel wordt namelijk ge
bruikt om de concurrentiepositie op de
'schaarse' grondmarkt te versterken.
Pachtprijsverhoging blijft in discussie
De grondfinanciering zou voor een aantal
boeren gemakkelijker worden als meer be
leggers bereid zouden zijn om als verpachter
landbouwgrond in eigendom te houden of te
verwerven. De Commissie is niet tot een af
gerond oordeel kunnen komen over de vraag
of verhoging van de (door de overheid be
heerste) pachtprijs terwille van de financie-
ringsproblematiek nodig is. Men achtte een
andere instantie, namelijk de Commissie van
Advies inzake het pachtprijspeil, een beter
forum om deze vraag te behandelen.
In dit verband valt echter op te merken, dat
een verhoging van de pachtprijs niet zonder
meer een oplossing van de kwaal behoeft te
zijn. Vooral voor de grotere bedrijven is im
mers het benodigde kapitaal zodanig om
vangrijk, dat aankoop als beleggingsobject
voor nog slechts zeer weinig particulieren in
aanmerking komt. Bij de institutionele beleg
gers lijkt het kopen van een landbouwbedrijf
een activiteit, die buiten de interesse van de
verantwoordelijke functionarissen ligt. De
aan het beheer van een dergelijke belegging
verbonden zwarigheden zullen daar wel de
bet aan zijn. Ook stelt men zich meer in op
grote projecten in de bouw van woningen en
kantoren. Het is daarom wellicht ook bij ho
gere pachten noodzakelijk om te bevorderen,
dat een afzonderlijke instelling zich specia
listisch toelegt op verantwoorde beleggingen
in landbouwbedrijven.
Grondbank
Onder een grondbank wordt verstaan een
instituut, dat gespecialiseerd is op het beleg
gen van kapitaal in landbouwgrond, waarbij
deze grond in pacht of in erfpacht aan de
boeren in gebruik wordt gegeven. Over de
organisatie en de werkwijze van zo'n instituut
alsmede over de voorwaarden van pacht en
erfpacht kan verschillend worden gedacht. In
het voorstel van de Commissie Wellen wordt
sterk afgeweken van het eerder gepubliceer
de ontwerp van de Werkgroep van het Land
bouwschap. De Commissie Wellen legt een
duidelijk sterker accent op het door middel
van dit instituut (door de overheid) te voeren
135
