op een intredende ontspanning waren de ver
minderde expansie van het nationale produkt
en de geringe vermindering van de discre
pantie tussen de vraag en het aanbod van
arbeidskrachten.
Frankrijk heeft zich na de devaluatie goed
hersteld, zij is erin geslaagd binnen een kor
te periode al haar schulden af te lossen en
tevens haar reserves te versterken. Tenein
de vertraging in de economie te voorkomen,
is de Franse regering tot verlaging van het
officiële disconto overgegaan, in de hoop
hierdoor de investeringen en de consumptie
ve vraag te stimuleren.
Voor Engeland was 1970 een stormachtig
jaar; als gevolg van de vele langdurige en
omvangrijke stakingen is de economische po
sitie daar niet bepaald verbeterd. De loon
eisen van de vakbonden hebben in dit jaar
de stoutste verwachtingen overtroffen. Hier
door konden de door de regering beloofde
belastingverlaging en de bedwinging van de
prijsstijgingen niet worden gerealiseerd. Be
perking van de loon- en prijsstijgingen met
behulp van een loon- en prijsstop valt niet te
rijmen met de typisch conservatieve opvat
tingen van de Britse regering.
Het enige lichtpuntje dat te bespeuren viel,
was de gunstige ontwikkeling van de Britse
export in vergelijking met de voorafgaande
jaren. Deze gunstige tendens boet echter
sterk aan waarde in, wanneer men zich reali
seert dat het stijgingspercentage van de ex
port ruim achterblijft bij dat van de voornaam
ste concurrenten, hetgeen betekent dat de
positie van Engeland in de wereldexport aan
het verzwakken is.
Het weinig positieve geluid dat uit de hierbo
ven geschetste ontwikkelingen spreekt, is he
laas ook op Nederland van toepassing. Dit
jaar is de inflatie voortgehold, alle sympto
men die kenmerkend zijn voor een overspan
nen economie, hebben zich gedurende 1970
in versterkte mate gemanifesteerd.
Het betalingsbalanstekort is tot het aanzien
lijke bedrag van 1 miljard opgelopen, de lo
nen zijn schrikbarend gestegen, de spannin
gen op de arbeidsmarkt hebben zich toege
spitst. De prijsstijgingen waren, gezien bo
venstaande ontwikkelingen, aan de matige
kant, zodat een forse reële loonsverbetering
tot stand kon komen.
Het afgelopen jaar zijn zowel kredietrestric-
tiemaatregelen voor het lange als voor het
korte bedrijf van kracht geweest. De banken
hebben gezamenlijk de gestelde normen voor
het korte bedrijf herhaaldelijk overschreden,
zodat zij van half mei tot half november voort
durend aanzienlijke bedragen renteloos bij
De Nederlandsche Bank hebben moeten aan
houden. Als gevolg van de toestroming van
grote hoeveelheden buitenlands kapitaal werd
de krapte op de geld- en kapitaalmarkt ge
deeltelijk opgeheven. Deze buitenlandse be
langstelling berustte gedeeltelijk op specula
ties met betrekking tot revaluatie van de gul
den, tevens was er sprake van een ruime in
ternationale interesse ten opzichte van Ne
derlandse obligatie-emissies.
Tegen het einde van het jaar behoefden de
banken geen strafdeposito meer aan te hou
den. Het niveau van de kredietverlening was
enigszins gedaald onder meer als gevolg van
het feit dat een aantal handelsbanken een
deel van hun cliënten, voornamelijk interna
tionale concerns, voor krediet naar het bui
tenland hadden verwezen, waardoor deze
banken zelf weer wat ruimte kregen. Daar-
3
