voldoen, zodat 120 miljoen van het seizoen
arrangement werd opgenomen. Zelfs dit bleek
niet voldoende, zodat minister Witteveen ge
noodzaakt was op 28 september gauw nog
3 miljoen voorschot aan De Nederlandsche
Bank te vragen, teneinde rond te kunnen ko
men. De aflossingen op het seizoenarrange
ment moesten zeer snel plaatsvinden, aange
zien deze speciale regeling 1 oktober afliep.
Het rijk behoefde zich hierover echter het
hoofd niet te breken, want op 30 september
kwamen enkele honderden miljoenen binnen
uit betalingen van vennootschaps- en andere
belastingen.
De banken
Het gedrag van de banken wordt in belangrij
ke mate bepaald door de situatie op de geld
markt en het bij De Nederlandsche Bank aan
te houden strafdeposito. Wanneer de geld
markt ruim is, zal op dit deposito worden 'ge
spaard', dat wil zeggen men zal een groter be
drag bij De Nederlandsche Bank aanhouden
dan verplicht is, teneinde de mogelijkheid te
scheppen bij een krappere geldmarkt op het
tegoed in te teren.
De banken slaagden er in de laatste week van
augustus en in de eerste week van septem
ber in, hun saldo bij De Nederlandsche Bank
royaal boven het verplichte strafdeposito van
301 miljoen te houden. De geldmarkt was
ruim, zodat deze handelwijze weinig proble
men met zich meebracht. Midden september
wijzigde de situatie zich volkomen. De banken
moesten in opdracht van hun cliënten grote
belastingbedragen aan het rijk overmaken,
terwijl tevens 300 miljoen werd afgedragen
als storting op de jongste staatslening. Hier
door werd de geldmarkt van zeer ruim tot
krap, waardoor de daggeldrente opliep van
31/2 procent tot 6% procent.
De banken verminderden hun tegoed bij De
Nederlandsche Bank snel en wel van 395
miljoen op 31 augustus tot 47 miljoen op 7
september. Dit is trouwens een indicatie dat
de banken hadden voldaan aan hun verplich
ting van 15 augustus tot 15 september een ge
middeld strafdeposito aan te houden van 301
miljoen. Het behoeft dan ook geen verwonde
ring te wekken, dat na 15 september het te
goed van de banken bij de Bank snel groeide,
aangezien op die datum het strafdeposito van
269 miljoen over de periode van 15 septem
ber tot 15 oktober van kracht werd.
De druk op de banken zal als gevolg van de
door veel bedrijven aan de employé's uitge
keerde of uit te keren f 400 per werknemer,
zeker groter worden. Bij menige onderneming
zullen niet voldoende liquide middelen aanwe
zig zijn om aan de bovengenoemde verplich
ting te voldoen. Zij zullen daarom terug moe
ten vallen op bankkrediet, terwijl de banken te
kampen hebben met kredietrestricties en
strafdeposito's.
Daarom kan gesteld worden dat het ingestelde
strafdeposito zeker een verkrappende wer
king op de geldmarkt uitoefent. Dit betekent
dat verruiming alleen nog afkomstig kan zijn
van dollaraankopen door De Nederlandsche
Bank.
Kapitaalmarkt
Ziekenhuisleningen
Het tijdschrift 'Economisch-Statistische Be
richten' van 2 september jongstleden heeft
429