Uitgaven aanzienlijk
Eind juli heeft het rijk aanzienlijke uitgaven
moeten doen. De omvangrijke bedragen aan
belastinggelden die bij de fiscus binnenkwa
men, waren niet voldoende om aan de ver
plichtingen te voldoen. In het kader van het
seizoenarrangement ad 600 miljoen, dat De
Nederlandsche Bank met het rijk heeft geslo
ten, werd voor een bedrag van f 65 miljoen
schatkistpapier naar de Bank gebracht; er
bleef toen nog een dispositieruimte over van
35 miljoen. Dit wil niet zeggen dat het rijk
haast op zwart zaad zat, want indien de nood
aan de man zou komen kon de Bank nog altijd
de 267 miljoen herfinancieren die door de
staat aan het Internationale Monetaire Fonds
ter beschikking was gesteld. Deze maatre
gel, waar niet snel toe wordt overgegaan, be
hoefde niet te worden genomen. Half augus
tus kreeg de fiscus zoveel gelden binnen, dat
de minister van Financiën het tegoed bij De
Nederlandsche Bank met f 152 miljoen kon
vergroten. Daarnaast had het rijk op 3 au
gustus f 230 miljoen aan schatkistpapier ver
vroegd afgelost op het seizoenarrangement
bij De Nederlandsche Bank en op 12 augus
tus nog eens 285 miljoen. Op dat ogenblik
stond nog een bedrag van 50 miljoen open.
Aangezien het rijk geld genoeg in huis had
om deze resterende post af te lossen, moet
deze kleine nalatigheid maar als een schoon
heidsfoutje worden opgevat.
Wijziging in situatie
Tegen 20 augustus was de situatie weer vol
ledig gewijzigd. Bij de banken stroomde het
geld binnen als gevolg van grote betalingen
van het rijk zoals woningbouwuitkeringen en
gemeentefondsbetalingen; verder keerde
f 110 miljoen aan bankpapier terug en kwam
126 miljoen de geldmarkt ten goede, zijnde
de tegenwaarde van aan De Nederlandsche
Bank verkochte dollars.
De banken waren hierdoor in staat het be
drag van bij De Nederlandsche Bank opge
nomen voorschotten - na aflossing van
378 miljoen - drastisch te verminderen tot
60 miljoen. De staat had het rond die da
tum niet zo gemakkelijk. Hij was genood
zaakt, ondanks de aanzienlijke belastingin
komsten, voor 120 miljoen gebruik te ma
ken van het seizoenarrangement. De banken
hadden overigens, ondanks binnenkomende
gelden, nog problemen genoeg. De beleg
gingsmogelijkheden waren voor hen op dat
ogenblik beperkt; degenen die hun plafond
voor het verstrekken van kasgeld aan de
lagere overheid nog niet hadden bereikt, von
den haast geen geïnteresseerde geldnemers.
De meeste banken hadden de door De Ne
derlandsche Bank gestelde grens voor de
lange kredietverlening bereikt en nagenoeg
geen enkele bankinstelling had nog ruimte
voor de korte kredietverlening. De resteren
de mogelijkheden waren: sparen op het zo
genaamde strafdeposito (vandaar het saldo
van f 381 miljoen), afname van schatkistpa
pier en uitzettingen in het buitenland. Hoewel
deze laatste mogelijkheid aan beperkingen
was onderworpen en met de dalende euro-
dollarrente niet zo aantrekkelijk was als in
het nabije verleden.
Kapitaalmarkt
Er kan de laatste tijd enige ontspanning op
387
