voor nieuwe voorschotten en kredieten met
een kwart procent willen verhogen, waardoor
een betere aanpassing aan de algemene ren
testand wordt bereikt. Veel boerenleenban
ken zijn daartoe terecht al overgegaan in ver
band met de ontwikkeling van de algemene
rentestand in ons land.
Helaas moeten wij constateren, dat de ren
testand evenals in de ons omringende lan
den hoog blijft. Het hoge peil van de con
sumptie- en investeringsvraag in de wereld
zal ertoe leiden, dat ook op langere termijn
gezien, de rentestand zich op een hoog ni
veau blijft bewegen. De voortgaande inflatie
en op korte termijn ook de maatregelen om
de inflatie te beteugelen, hebben een rente-
opdrijvende werking. Daar komt nog bij, dat
de in Amerika gevoerde monetaire politiek
tot gevolg heeft, dat Amerikaanse geldvra-
gers zich naar de Europese kapitaalmarkt ke
ren, waarvan eveneens een rente-opdrijvend
effect uitgaat. Op korte termijn is derhalve
een rentedaling niet te verwachten. Dat
vraagt van ons een voorzichtig beleid, waar
bij wij de aansluiting met de algemene markt
situatie niet mogen missen. Teneinde een be
tere afstemming te bereiken, is de genoemde
rentemaatregel voor nieuw te verlenen kre
dieten en voorschotten onvermijdelijk. Voor
bestaande voorschotten kunnen de debet-ren
tetarieven nu ongewijzigd blijven, voor zover
zij inmiddels zijn aangepast aan de tarieven
die bij het begin van het jaar werden gead
viseerd.
Rentevergoedingen en toestagen
Ik noemde nog een ander punt dat ons blij
vend zorgen maakt, namelijk de kostenstij
ging. Deze weegt uiteraard bijzonder zwaar
voor de boerenleenbanken, die een krachtige
ontwikkeling te zien geven in de privérekenin-
gen. Ondanks de daaraan verbonden kosten,
zouden wij deze ontwikkeling geenszins wil
len afremmen.
De privérekeningen fungeren bij de boeren
leenbanken als een krachtige aanjager voor
allerlei verdere activiteiten, die op den duur
in de exploitatierekening van de boerenleen
banken een gunstig effect zullen uitoefenen.
Nochtans kan men de vraag stellen of in het
systeem van rentevergoedingen en toesla
gen van de centrale bank niet méér rekening
zou kunnen worden gehouden met de kosten
van de privérekening. Dit zou naar onze me
ning het meest efficiënt kunnen gebeuren
door de invoering van een nieuwe toeslag
onder de naam 'toeslag privérekening', die
voor 1970 op tien gulden per privérekening
zou kunnen worden gesteld. Tot de invoering
van een dergelijke toeslag heeft de raad van
beheer van de centrale bank inmiddels be
sloten. Deze toeslag zal worden berekend
op basis van het aantal privérekeningen per
30 iuni en zal aan het einde van het jaar door
de centrale bank aan de boerenleenbanken
met de rentenota over het laatste kwartaal
worden uitbetaald.
Tegelijk met de andere hiervoor genoemde
maatregelen op het gebied van rentevergoe
dingen en toeslagen zullen met ingang van 1
juli aanstaande nog enige andere aanvullen
de maatregelen worden genomen. Het ligt in
de bedoeling om de renteberekening met in
gang van het tweede halfjaar 1970 te doen
geschieden op basis van de gemiddelde sal
di in de periode waarover de rente wordt
vergoed; de terugstelling met twee maan-
258