VAN DE COMPUTER (2)
het
geheim
onmiddellijk leesbare letters en cijfers waar
mee de kaart is bedrukt - de computer doet
daar niets mee - dan zijn de vele ponsgaten die
op de kaart op allerlei plaatsen zijn aange
bracht, overal hetzelfde. En dit 'schrift' in de
ponskaart zou men in die zin ook 'binair' kun
nen noemen, want ook hier biedt elke 'schrijf-
plaats' niet meer dan twee mogelijkheden: er
staat op die plaats een ponsing, of er staat er
geen.
De Hollerith-code
De meest gebruikte ponskaart omvat tachtig
kolommen naast elkaar, met in elke kolom
twaalf 'schrijfplaatsen'. Op de hele kaart is
dus plaats voor 960 ponsingen. De betekenis
van elk ponsgat hangt af van zijn plaats in de
desbetreffende kolom en van de eventuele
overige ponsgaten in dezelfde kolom. Op de
afgebeelde kaart is boven een aantal kolom
men de betekenis afgedrukt van de ponsga
ten die in de desbetreffende kolom zijn aan
gebracht. De cijfers 0 tot en met 9 zijn hier
weergegeven door telkens een ponsgat op
telkens een andere regel. Deze tien regels
bevatten de 'numerieke' of 'cijferponsingen'.
Daarboven staan op de kaart nog twee re
gels voor 'zoneponsingen'. Op deze regels
wordt een ponsgat geslagen wanneer men
geen cijfer, maar een letter wil aanduiden. In
tegenstelling tot de cijfers wordt dus in deze
code elke letter aangeduid door twee pon
singen in een kolom: een numerieke en een
zoneponsing. Zo zijn de letters van het alfa
bet van A tot en met I weergegeven door nu
merieke ponsingen met daarboven een zone
ponsing op de twaalfde regel. Bij de letters J
tot en met R vindt men een dergelijke pon
sing op de elfde regel, en bij de laatste acht
letters van het alfabet in de daaropvolgende
regel. In de rechterhelft van de ponskaart
vindt men leesbaar afgedrukt en daaronder
geponst: IBM Data processing, 5 januari.
Ponskaart en computer
Wellicht rijst de vraag wat de ponskaart,
waarmee men in de vorige eeuw al werkte,
te maken heeft met de computer, die een ty
pisch produkt is van de onderzoekingen tij
dens en na de tweede wereldoorlog. In we
zen hebben beide heel weinig met elkaar uit
te staan en zeker is de computer niet uit de
181
