I I
Duidelijk blijkt uit dit schema, hoe de plaats
van het teken ook in dit systeem medebepa
lend is voor zijn betekenis, evenals dat bij on
ze decimale cijfers het geval is.
Nu is het simpele en uniforme teken, waarmee
in elke computer wordt gewerkt, weliswaar
geen vlaggetje, en het duidt ook maar zelden
op de aanwezigheid van nieuwe haring, maar
het werkt precies hetzelfde, alleen: ook de
plaats van het teken speelt een rol. Dat com
puter-teken kan zijn: een klein gaatje in het
01 23456789
Controle
Numeriek
Magneetband met zeven sporenbovenaan de band
staan de 'normale' cijfers, daaronder van boven naar
beneden de code voor het betreffende cijferelk
streepje duidt op een magnetische lading ter plaatse
links van de band is de plaatswaarde van het betref
fende ponsgat vermeld. Elk cijfer is op dezelfde wijze
opgebouwd als in de acht-kanalen ponsband. (zie pag.
94)
oppervlak van een ponskaart, of ponsband,
of het is een minimale hoeveelheid magne
tische lading op een klein plekje in een
grote magneetband of in een klein ringvor
mig stukje ijzer temidden van duizenden an
dere kleine ringvormige stukjes ijzer. Maar of
het teken nu een ponsgat of een magnetische
lading of iets anders is, het moet in ieder ge
val ergens zitten: zijn plaats is medebepa
lend voor zijn betekenis - evenals bij onze
'normale' cijfers.
Binaire cijfers
Zoals nu in ons decimale stelsel op elke cij
ferplaats tien verschillende cijfers kunnen
staan, zo biedt elke plaats in het cijferstelsel
van de computer maar twee mogelijkheden en
men noemt dit stelsel daarom 'binair'. Of in
cijfers gezegd: de computer werkt met slechts
twee cijfers, want er staat op elke plaats of
wel een nul of een één. Dit is van grote bete
kenis voor een juist begrip van de invloed die
de plaats van een cijfer in het binaire systeem
op de waarde van dat cijfer heeft.
Wanneer men in het decimale stelsel de tien
mogelijkheden (0 tot en met 9), die met één
cijfer worden geschreven, overschrijdt, bij
voorbeeld doordat na de negende man nóg
iemand binnenkomt, dan zegt men van die
laatste persoon dat hij het (eerste) tiental vol
maakt; men schrijft dan: 10, waarbij de 1
duidt op één tiental. Door deze opschuiving
van de 1 naar links is het cijfer tienmaal zo
veel waard geworden als het was. Een ver
dere opschuiving naar links zou het cijfer nog
eens tienmaal zo groot maken, want de 1 in
'100' stelt een honderdtal voor.
Maar overschrijdt men in het binaire systeem
93
