werd de geldmarkt op korte termijn opnieuw
krap.
In vergelijking met de stand ultimo 1968 is de
bankbiljettenomloop per eind 1969 opnieuw
met enkele honderden miljoenen guldens ge
stegen. Deze beliep aan het eind van 1968
8.800 miljoen gulden; aan het eind van dit jaar
waren voor in totaal 9.399 miljoen gulden aan
bankbiljetten in omloop.
Door de girale salarisbetaling, die een steeds
grotere vlucht neemt, blijkt de bankpapierom
loop toch nog niet drastisch genoeg in te krim
pen, al kunnen wij, in vergelijking met voor
gaande jaren, reeds een sterke invloed op de
bankpapieromloop constateren. De voor ons
land niet onbekende loon- en prijsstijgingen,
werken hierop tegengesteld.
Goudvoorraad
In de goudvoorraad is gedurende het afgelo
pen jaar weinig veranderd. Gestart met 6.115
miljoen gulden aan het begin van 1969 werd
het jaar afgesloten met een goudvoorraad van
6.197 miljoen gulden. In de deviezenvoorraad
echter ontstonden gedurende het jaar zeer
grote fluctuaties, die verband hielden met bo
venvermelde revaluatie-speculaties. Per saldo
steeg de deviezenvoorraad met circa 360
miljoen gulden, waardoor de totale post goud
en deviezen eind 1969 steeg van 7.160 mil
joen gulden per ultimo 1968, tot 7.523 miljoen
gulden.
De banken hebben het in het afgelopen jaar
in het algemeen zwaar te verduren gehad. Vol
gens de weekcijfers van de Nederlandsche
Bank hebben de banken een slechts zeer ge
ring saldo bij de Nederlandsche Bank kunnen
aanhouden. Daartegenover moesten zij voort
durend voor forse bedragen aan voorschotten
opnemen om de voorkomende betalingsver
plichtingen te kunnen inlossen. Deze debet
standen kwamen zelfs enkele keren boven
de 1 miljard gulden.
Pas de laatste maanden konden wij constate
ren dat de door de banken bij de Nederland
sche Bank aangehouden saldi hoger uitkwa
men, dit echter naast hoge debetstanden. Met
ingang van 15 september moesten namelijk di
verse banken bij de Nederlandsche Bank ren
teloze deposito's aanhouden in verband met
de overschrijding van de norm van de toelaat
bare kredietexpansie. Deze norm werd ultimo
juli overschreden. Hiertoe moesten de desbe
treffende bankinstellingen van 15 september
tot 15 oktober een bedrag van 144 miljoen
gulden gemiddeld per dag renteloos bij de
Nederlandsche Bank aanhouden. In de daarop
volgende perioden beliepen deze strafdepo-
sito's respectievelijk 255, 282 en 107 miljoen
gulden. Ten koste van hoge debetstanden bij
de Nederlandsche Bank, waren de banken zo
doende gedwongen tegen een hoog renteta
rief hoge saldi bij haar aan te houden.
Schatkist
Ook met de schatkist ging het niet zo roos
kleurig in het afgelopen jaar. Zelfs met de hulp
van de Nederlandsche Bank kon het rijk vaak
maar amper rondkomen. Evenals in 1968 had
de Bank met het rijk voor 1969 een seizoenar
rangement gesloten. De Bank verklaarde zich
daarbij bereid, gedurende de periode van 17
april tot 1 oktober schatkistpromessen recht
streeks van de Agent van het ministerie van
Financiën af te nemen tot een bedrag dat op
enig moment de 500 miljoen gulden niet zou
overtreffen. Van deze faciliteit moest de staat
bijna steeds volledig gebruik maken. In de
43
