schillen tussen beide werken zowel aan de
handen als aan de gezichten, en misschien is
het 'kwaliteitsverschil' van het schilderwerk
nog het meest duidelijk te zien aan de kleren.
De handen en het gezicht van de 'Pachters'
zijn heel wat genuanceerder uitgebeeld dan
in het werk 'De Geldwisselaar', waarin vooral
het vrouwengezicht een eentonige en wat
'overbelichte' indruk maakt. Maar ook het felle
en saaie rood van de mantel van de geldwisse
laars-vrouw steekt schril af bij de in kleur veel
meer genuanceerde jas van een van de pach
ters. Zijn groene en met bruin bont afgezette
jas munt uit door zachtheid van tint en van lijn
en door een kleurvariatie die typerend is voor
Marinus van Roymerswaele. Die keurbe
handeling behoort tot de oorzaken van Van
Roymerswaeles roem. Het groene kleed schijnt
een zekere molligheid te hebben en het doet
enigszins pluizig aan. Van Roymerswaele heeft
deze zachte toets van zijn vermoedelijke leer
meester Matsijs. Bij zijn leerlingen echter
zoekt men een dergelijke vakbekwaamheid te
vergeefs.
Marinus of Marijn van Roymerswaele heeft in
zijn werken herhaaldelijk de heilige Hierony-
mus geschilderd. Hij beeldde daarnaast talloze
malen geldhandelaren af, bankiers, wisselaars,
woekeraars en fiscale beambten. Het hierbij
weergegeven schilderij hebben wij de 'Pach
ters der accijnzen' genoemd, maar het wordt
ook wel aangeduid als 'De Stadsontvanger' of
'De Belastinggaarder'. Het is mogelijk, dat de
afgebeelde koppen portretten zijn van tijdge
noten, maar dat staat niet vast. Wel is het ze
ker, dat de in het groen geklede 'Pachter' de
bedragen noteert, die hij voor de overheid -
wellicht voor de stedelijke overheid - ontvangt
als heffingen op belaste goederen: accijnzen
op bier, wijn en dergelijke. Uit de voorstelling
is niet met zekerheid op te maken wat de rech
ter figuur op het kantoor doet. Hij kan een col
lega zijn van de schrijvende pachter, of wel
licht is hij aanwezig in verband met een uit te
oefenen controle.
Maar dergelijke interpretaties zijn in wezen
minder belangrijk. Voor het Nederlandse taal
gebied, dat op het gebied van schilderen een
enorme betekenis heeft gehad voor de wereld,
is het interessant te weten, dat ook dit schil
derij voor ons cultuurgebied bewaard is ge
bleven: het werk is te zien in het Koninklijk
Museum te Antwerpen.
I
I
574
