zijn, waardoor de mogelijkheden om een be
drijf in pacht of in erfpacht te krijgen, worden
verruimd. Met name wordt daarbij gedacht aan
de mogelijkheid, dat een ondernemer een be
drijf aankoopt of zijn bedrijf door aankoop ver
groot en dit vervolgens aan de Grondbank
doorverkoopt onder het beding van een recht
van pacht of erfpacht.
Voor het bijeenbrengen van het benodigde ka
pitaal van de Grondbank zal - naar wij ver
wachten - onder andere gekeken worden naar
de centrales van de landbouwkredietinstel
lingen. De werkgroep gaat ervan uit, dat in het
begin een klein aantal kapitaalkrachtige instel
lingen, dat geïnteresseerd is bij de gang van
zaken in de landbouw, en de overheid als ver
mogensverschaffers zullen optreden.
Met betrekking tot de overheid merkt de werk
groep op: 'Voorzover betreft het wegnemen
van knelpunten bij de financiering en de ver
betering van de landbouwstructuur, passen de
doelstellingen van de Grondbank in het land
bouwbeleid van de overheid. De werkgroep
verwacht daarom dat de overheid belangstel
ling zal hebben voor dit project en vertrouwt
erop, dat van de zijde van de overheid daad
werkelijke steun mogelijk zal zijn. Een van de
mogelijkheden om deze steun te verlenen is
dat de overheid ten opzichte van de Grond
bank een regeling treft in dezelfde geest als zij
voor de Herstelbank heeft gedaan ten tijde van
de oprichting daarvan. Deze regeling hield in
dat het rijk geen dividend wenste te toucheren
op de zich in zijn bezit bevindende aandelen
van de Herstelbank, of althans zijn dividend
aanspraak wilde achterstellen en dat het rijk
garant wilde staan voor de dividendbetaling
op de overige aandelen.
Voorts zou de werkgroep gaarne zien, dat na
der wordt onderzocht in hoeverre en op welke
wijze een op te richten Grondbank faciliteiten
zou kunnen genieten van de zijde van de Euro
pese Gemeenschappen'.
Als centrale bank zijn wij bereid in samenwer
king met de centrale landbouworganisaties en
met de centrale bank in Utrecht te onderzoe
ken of er mogelijkheden zijn tot verwezenlij
king van dit voorstel. Wij gaan er daarbij van
uit dat de overheid op de wijze zoals door de
werkgroep voorgesteld, in de kapitaalver
schaffing aan een op te richten Grondbank zal
willen deelnemen en dat de Grondbank zelf zal
worden vrijgesteld van vennootschapsbelas
ting. Daarbij zullen alle betrokkenen wel moe
ten bedenken, dat landbouwgrond een weinig
rendabele zaak is en dat grondspeculatie niet
de basis kan zijn voor rendementverschaffing
op het aandelenkapitaal van een Grondbank.
Financiering midden- en kleinbedrijf
Do financiering van het niet-agrarische mid
den- en kleinbedrijf is in het jaar 1968 opnieuw
sterk gestegen, namelijk van 166 miljoen naar
230 miljoen gulden.
De in 1966 in het leven geroepen financierings
mogelijkheden op basis van overdracht van
vorderingen, voorraden en inventarissen vindt
steeds meer toepassing. In een aantal geval
len bleek het noodzakelijk ter verkrijging van
een passende financiering de aanvankelijk
vastgestelde normen beter af te stemmen op
de toenemende investeringsbehoeften van
sommige takken van het midden- en kleinbe
drijf. Bij financiering van middenstandsbedrij-
ven doen de plaatselijke banken meer en meer
een beroep op onze kredietconsulenten voor
de middenstand. In gezamenlijk overleg tussen
de desbetreffende boerenleenbank, de ge-
228
