se republiek aanwendde om haar kas te spek
ken door middel van loterijen, leden schip
breuk op de onwil van het publiek, dat hoege
naamd geen bezwaar tegen een loterij had als
het liefdadige of godsdienstige doeleinden
gold, maar dat in opstand kwam tegen het idee
dat de staat het spel zou gebruiken als een
middel om aan geld te komen. Lange tijd heb
ben de landsvaderen weerstand geboden aan
de verzoeking om zich van dit middel te bedie
nen 'tot stijving hunner meestal te kort schie
tende geldmiddelen'. De op het laatst van de
zeventiende eeuw ontstane loterijwoede, ver
oorzaakt door de grote behoefte aan geld door
de voortdurende staat van oorlog en de gun
stige uitslag van de loterijlening, die was uit
geschreven door het Engelse Parlement, schij
nen de Staten Generaal te hebben bewogen
het lot tot bondgenote te nemen.
Bij resoluties van 8 en 23 maart 1709 stelden
zij een 'negotiatie (geldlening) by forme van
loterye' vast, die geschoeid was op de leest
van de Engelse loterijlening. De eerste loterij
voldeed zo goed, dat in augustus 1709 een
tweede loterij werd uitgeschreven, die echter,
zoals uit de archieven blijkt, lang niet zoveel
belangstelling trok als de vorige.
Na enkele moeilijkheden werd de derde 'Ge-
neraliteits loterye van lijfrenten of obligatien,
ter keure van de inleggers', gehouden ten be
drage van een miljoen gulden. Deze loterij be
stond uit 4.000 loten van 250 gulden per stuk
met 650 prijzen die opliepen van 30 tot 4.000
gulden in jaarlijkse lijfrenten, en 3.350 nieten,
die nog 6 procent of 15 gulden per jaar op
brachten totdat ze werden uitgeloot.
Uit deze negotiatien 'by forme van loterye' die
door de Staten-Generaal der Vereenigde Ne
derlanden in de jaren 1709 en volgende wer
den ondernomen zijn het voorspel geweest tot
de Generaliteits- of Nederlandse Staatsloterij.
Het was een zogenaamde klassenloterij, wat
inhoudt dat het vooraf bepaalde aantal loten
en prijzen in series of klassen verdeeld wordt.
De klassen worden met enige tussenruimte
getrokken, terwijl de hoogte van de prijzen
klimt met de klasse. De speler wiens lot in een