voorliefde had voor de meest bizarre kledij en hoofddeksels. De mensen op dit paneel gaan op in het kaart spel, een spel dat naast het dobbelspel harts tochtelijk werd beoefend door adel en burgerij. De eerste speelkaarten werden in Ulm in Duitsland vervaardigd en vandaar verspreidde het spel zich in andere landen. Opvallend is dat de achterkant van de kaarten onversierd is gebleven. Over de ruimte waarin gespeeld wordt, vertelt de schilder weinig, maar uit de kaalheid van de muren zouden wij kunnen con cluderen dat het in ieder geval geen huiskamer is, wat ook zou kunnen blijken uit het feit dat de heren hun zwierige hoofddeksels niet heb ben afgezet. Evenals de baretten zijn ook de spleetmouwen typerend voor de tijd van de Renaissance. Dit paneel uit de verzameling van de Earl of Pembroke is door diverse mensen vaak toege schreven aan Johannes Vermeer, in verband met het vele wit en de heldere tinten oranje, geel en blauw. Lucas heeft zijn handtekening onder dit schilderij pas later aangebracht, een van de redenen waarom over de datum van het ontstaan verschillende meningen bestaan. Sommigen denken dat het paneel in 1513 is ge schilderd, anderen menen dat het pas uit 1530 stamt. Niet alleen voor de Noordnederlandse schil derkunst is Lucas van Leyden belangrijk ge weest, ook vele buitenlandse schilders hebben zijn manier van werken en zijn techniek overge nomen, zoals bijvoorbeeld de Italiaanse mees ters Marcantonio Raimondi en Bacchiacca. Zijn biograaf Carel van Mander schrijft terecht over Lucas' ontwikkeling van nieuwe technie ken: 'welcke waerneminghen hebben veel schilders den ooghen opghedaen'.

Rabobank Bronnenarchief

blad 'de boerenleenbank' (CCB) | 1969 | | pagina 24