gulden renteloos bij de Nederlandsche Bank
In het krijt staan, maar van dit recht wordt
slechts in uitzonderingsgevallen gebruik ge
maakt. In juni 1967 stond de overheid op deze
wijze even debet bij de Nederlandsche Bank
voor slechts enkele tientallen miljoenen gul
dens.
Onlangs werd metde Nederlandsche Bank een
regeling getroffen, waardoor de staat tot maxi
maal 400 miljoen gulden schatkistpromessen
aan de bank kan verkopen. Dit arrangement
zou gelden voor de periode van 24 juni tot
1 oktober, het moment waarop de schatkist
weervolloopt door ontvangsten uit de vennoot
schapsbelasting. De Agent dient dan het af
gegeven schatkistpapier weer terug te nemen.
Bij de plaatsing van kasgeldleningen en schat
kistpapier bij de banken, moet de staat steeds
passief afwachten hoe men op het geboden
materiaal reageert. In een krappe markt moe
ten de rentetarieven wel erg aantrekkelijk zijn,
wil men ertoe overgaan de aanwezige midde
len in deze vorm te beleggen.
Maakt de staat gebruik van het genoemde
arrangement, dan neemt de liquiditeit van de
banken niet af. Uit de post 'Portefeuille Neder
landsche Bank', bestaande uit de door de Ne
derlandsche Bank gekochte wissels, schat
kistpapier en schuldbrieven, vallen deze acti
viteiten van de bank voor een groot deel af te
lezen. Per 1 juli steeg de genoemde post met
bijna 200 miljoen gulden, per 15 juli nog met
50 miljoen gulden om op 5 augustus weer met
ongeveer 200 miljoen gulden en 12 augustus
met nog eens 50 miljoen gulden te verminde
ren. Het rijk had bedoeld papier toen weer
helemaal teruggekocht.
Ondertussen - op 19 juli - verhoogde de Agent
zijn afgifteprijzen van schatkistpapier. De ta
rieven voor vijfmaandspromessen werden met
Vu procent verhoogd naar een disconto van
47/16 procent; de afgifte van twaalfmaandspro-
messen werd gestaakt. Daarnaast werd de
rente van de drie- en vijfjaarsbiljetten met 1/8
procent verhoogd tot 5% respectievelijk 51/2
procent. Tegen deze verhoogde prijzen be
stond ondanks de geldkrapte een behoorlijke
belangstelling.
Hierdoor en door de gelden die binnenkwamen
uit belastingbetalingen, kon het rijk toch nog
aan de nodige middelen komen. Zij waren dan
ook hard nodig voor de vele betalingen in het
kader van de maandelijkse en bijzondere uit
keringen, alsmede voor aflossingen en rente
betalingen.
Op 14 augustus echter verlaagde de Agent zijn
prijzen weer en wel voor drie- en vijfjaarsbil
jetten met Vi6 procent tot 53/16, respectievelijk
57/h procent. De afgifte van vijfmaandspro
messen werd geheel gestaakt; hiervoor in de
plaats werden vanaf genoemde datum vier-
maandspromessen verkrijgbaar gesteld.
De verlaging van de schatkistpapierprijzen
kwam onverwacht, maar zij was wel begrijpe
lijk nu een nieuwe en ruimere geldmarktsitua
tie voor de deur stond en de Agent dus zonder
risico op een lager niveau kon gaan zitten.
Doordat echter de banken - rekening houden
de met de op 15 augustus verwachte ruimte -
op het laatste moment nog voor behoorlijke
bedragen aan schatkistpapier van de Agent
hadden gekocht, viel de ruimte op deze dag
tegen. Werd de officiële daggeldrente op 15
480
