de aanvragen, die in behandeling zijn geno
men, zijn er 288 gevallen afgewerkt, waarvan
56 afwijzend.
De overige 116 aanvragen waren (op 2 augus
tus) in behandeling of moesten nog in behan
deling worden genomen. Uit de geringe aan
tallen verzoeken tot ontwikkelingshulp zou
kunnen worden geconcludeerd dat de ontwik
kelingsmaatregelen bij het midden- en klein
bedrijf toch nog niet voldoende bekend zijn.
De Stichting Ontwikkeling en Sanering voor
het Midden- en Kleinbedrijf heeft dan ook be
sloten in ruime kring een brochure te versprei
den, waarin de aandacht op de mogelijkheid
tot het verkrijgen van individuele ontwikke
lingshulp wordt gevestigd.
Financiering bedrijfsoverdracht in de landbouw
Aan het probleem van de financiering van de
bedrijfsoverdracht is onlangs door de drie
Centrale Landbouw Jongeren Organisaties een
studiedag gewijd, waarbij de diverse financie-
ringsvormen zijn besproken. Men was alge
meen van oordeel, dat de ondernemer die in
ventaris en landerijen in volledige eigendom
overneemt, voor hoge financiële lasten wordt
gesteld. Daarom pleitte men voor een aan
zienlijke verlichting van de aflossingsver
plichtingen. Bovendien achtte men het ge
wenst, dat de activiteiten van het Borgstel
lingsfonds voor de bedrijfsoverneming zou
den worden uitgebreid. De deelnemers be
treurden het dat de overdracht van landerijen
in erfpacht in de praktijk zo weinig wordt toe
gepast. Deze vorm van grondgebruik biedt
grote voordelen, omdat daardoor de kapitaal
behoefte aanzienlijk lager is en er toch moge
lijkheden blijven bestaan voor het opnemen
van krediet. Ook werd een afgeleide vorm van
de erfpacht ter sprake gebracht, namelijk de
mengvorm van overdracht gedeeltelijk in pacht
en eigendom. Deze vorm biedt, zij het in min
dere mate, dezelfde voordelen als de erfpacht.
Om te voorkomen dat er te veel kapitaal uit
de landbouw wegvloeit, zou volgens de deel
nemers meer gebruik moeten worden gemaakt
van de mogelijkheid om het bedrijf over te dra
gen aan een maatschappij, of men zou ver
schillende vormen van samenwerking moeten
zoeken. In dit verband zou op prijs worden ge
steld wanneer de overheid, door het beschik
baar stellen van subsidies, experimenten met
deze vorm van bedrijfsoverneming zou willen
steunen. Ook de overdracht van het bedrijf met
daarbij het pachten van de landerijen werd be
sproken. Bij deze vorm was men van oordeel,
dat de Pachtwet moet worden herzien om meer
zekerheid te bieden. Ook werd de gedachte
geopperd, de Stichting Beheer Landbouwgron
den om te vormen tot een stichting, die als
verpachter van landbouwgrond zou kunnen
gaan optreden. Als 'uitgangsmateriaal' zou
men de gronden kunnen nemen die via de
saneringsregeling bij de SBL terecht komen.
Om de financiering van deze regelingen te
vergemakkelijken zou de pacht verhoogd moe
ten worden, welke verhoging men echter ge
rechtvaardigd achtte vanwege het verkrijgen
van een grotere rechtszekerheid en het ver
kleinen van de kapitaalbehoefte.
Bij deze laatste methode van financiering van
de bedrijfsoverneming moet echter worden
opgemerkt, dat het onvoldoende zoden aan de
472
