markt
Twee ultimo's
Met uitzondering van enkele dagen rond medio
december is de geldmarkt in de feestrijke laat
ste maand van het jaar doorlopend aan de
krappe kant geweest. In grote trekken kwam
dat wel overeen met de verwachtingen: de
bankbiljetten die bij de novemberultimo uit de
kassen van de banken waren gevloeid zouden
slechts ten dele de kans krijgen om weer terug
te komen want spoedig zou zich de jaarultimo
doen gevoelen. Beide ultimo's zouden elkaar
dus grotendeels overlappen. Dat de gebruike
lijke maandelijkse uitkeringen aan de gemeen
ten toch nog even soelaas brachten was een
welkome maar kortstondige afwisseling in dat
krappe patroon van de geldmarkt.
Volgens de weekcijfers van de Nederlandsche
Bank per 4 december was de uitzetting van
de bankbiljettenomloop rond de ultimo uitein
delijk gekomen op bijna 325 miljoen gulden.
In aanmerking genomen dat het hier de ultimo
betrof van november op december waarin
doorgaans veel bankpapier wordt opgevraagd
voor Sinterklaasaankopen, viel de uitzetting
bijzonder mee: ook bij de uitzetting van het vo
rige jaar bleef zij achter. Toen beliep zij voor
de novemberultimo per 5 december bijna 400
miljoen gulden. Blijkbaar hebben de girale sa
larisbetalingen reeds op deze uitzetting hun
invloed doen gelden, hoewel de peildatum van
4 december uiteraard niet de meest juiste indi
catie is voor de feitelijke bankbiljettenuitzet-
ting van de ultimo. Per slot van rekening was
op die datum weer een behoorlijke hoeveel
heid bankpapier naarde banken teruggevloeid.
In werkelijkheid zal daarom de uitzetting van
de novemberultimo in beide jaren wel 100 mil
joen gulden hoger gelegen hebben.
Krapte
Per 4 december hadden de banken voor 162
miljoen gulden voorschotten bij de Nederland
sche Bank opgenomen waarnaast zij voor
slechts 15 miljoen gulden saldi bij haar aan
hielden. Zij stonden er dus niet al te best voor;
de officiële daggeldrente was in die dagen dan
ook op 4'/2 procent gesteld, een rente waar
tegen - blijkens het bedrag van de opgenomen
voorschotten - weinig geldgevers te vinden
waren.
In de erop volgende dagen daalde de totale
bankpapieromloop met 280 miljoen gulden als
gevolg van de zeer snelle terugkeer van een
deel van de ultimo-opvraging. Uiteindelijk bleef
zodoende van de novemberstijging nog maar
ongeveer 45 miljoen gulden in omloop, welk
bedrag eerst in januari zou terugkeren.
Ondanks het feit, dat begin december ook van
wege belastingbetalingen veel geld afvloeide
naar het rijk, wisten de banken per de elfde
46
