COMMUNISTISCH PO
LE N
twaalf maanden, waarop de rente varieert van
3,5 tot 5 procent, en deposito's met vaste ter
mijnen, overeenkomend met de zoeven ge
noemde opzegtermijnen en dezelfde rentety
pen. Ook het reisspaarboekje is in gebruik,
echter niet buiten de landsgrenzen.
Daarnaast stellen deze banken 'spaar- en be
taalrekeningen' beschikbaar, maar dan alleen
voor landbouwers. Houders van deze reke
ningen ontvangen drie procent rente over hun
tegoed, maar zij kunnen ten laste van diezelf
de rekening cheques uitschrijven en girale
betalingen doen. Lopende rekeningen in de
eigenlijke zin van het woord worden geopend
voor rechtspersonen, in de meeste gevallen
coöperatieve instellingen, en voor niet-agrari-
sche zelfstandigen. Daarop wordt geen rente
vergoed.
De Poolse boerenleenbanken mogen onge
veer de helft van de hun toevertrouwde midde
len uitlenen. De andere helft moeten zij door
geven, niet aan hun eigen centrale bank, zo
als wij dat in Nederland kennen, maar aan
de Nationale Bank. Zij krijgen daarop een ren
te van vijf procent.
De uitleningen van de boerenleenbanken heb
ben korte of middellange looptijden, naarge
lang het doel van de lening. De maximum
looptijd is acht jaar. Alleen natuurlijke perso
nen kunnen leningen krijgen. Het overgrote
deel van deze leningen gaat naar personen die
in de landbouw werkzaam zijn, slechts enkele
procenten komen ten goede aan de midden
stand. Aan de juridische zekerheid wordt veel
minder belang gehecht dan in ons land, om
dat de markt voor agrarische produkten ge
socialiseerd is en de betalingen uitsluitend
via de bankrekeningen plaatsvinden; de bank
is gemachtigd de verschuldigde aflossingen
en rente eenvoudig van iemands rekening af
te boeken. Persoonlijke borgstelling bijvoor
beeld komt niet voor. Men vindt de juridische
zekerheid hoofdzakelijk in constructies die
overeenkomen met onze eigendomsover
dracht en cessie van vorderingen.
Leningen met lange looptijden worden ver
strekt door een centraal instituut, de Land-
bouwbank, met name voor de financiering van
bedrijfsgebouwen. Deze leningen lopen in de
regel niet langer dan maximaal twintig jaar. De
Landbouwbank verstrekt ook herfinanciering
aan banken die meer kredietaanvragen krijgen
dan zij kunnen dekken uit de hoger genoemde
50 procent van de hun toevertrouwde midde
len. In feite wordt van die mogelijkheid zeer
veel gebruik gemaakt. Zo kan het gebeuren
dat de ruim 1.600 boerenleenbanken eind 1965
leningen hadden uitstaan tot een gezamenlijk
275
