worden gehandhaafd. De weekstaat per 28
augustus gaf onder meer aan, dat de banken,
ondanks de ultimo, met een saldo van 218
miljoen zich ruim konden bewegen. Hierbij
moet worden aangetekend, dat toen nog voor
slechts 14 miljoen aan voorschotten bij de
Nederlandsche Bank waren opgenomen en
dat de strafdepositoverplichtingen ongetwij
feld reeds voor het grootste deel waren inge
lost.
De nieuwe maand zou dus goed worden in
gezet, maar dat was ook wel terdege nodig.
Reeds op 1 september moest 200 miljoen
op tafel worden gelegd als storting op de
staatslening. Voorts vonden in de eerste da
gen van september belastingbetalingen plaats
voor niet minder dan circa 350 miljoen. Voor
de banken was het na deze betalingen gauw
gedaan met de geldruimte. Weliswaar moest
het rijk op 1 september ongeveer 100 mil
joen betalen aan lossingen en rente op uit
staande staatsschuld, en ook vloeide er van
de ultimo-uitzetting voor ongeveer een gelijk
bedrag aan bankpapier in de kassen van de
banken terug, dat alles was echter niet vol
doende om het diepe gat te stoppen.
De weekbalans per 5 september zag er dan
ook weer heel wat somberder uit. Voor de
banken resteerde nog slechts een schamel
tegoed van 30 miljoen. Voor het ontbreken
de was voorts een zwaar beroep op de Neder
landsche Bank gedaan, waardoor de voor
schotrekening weer gestegen was tot 192
miljoen.
Het daggeldtarief werd aan deze abrupte ver-
krapping onmiddellijk aangepast. De officiële
callrente was op 2 september reeds tot 41/2%
verhoogd. Maar op dat niveau kon aan de be
staande vraag niet geheel worden tegemoet
gekomen, zodat niet officieel ook wel 4% tot
5% werd betaald.
Tot medio september kwam in deze situatie
weinig verandering. Op 15 september sloeg
het klimaat echter volledig om. Vooreerst wa
ren het de uitkeringen van het rijk aan de
gemeenten ad circa f 250 miljoen waarmee de
geldmarkt werd verruimd. Verder moest de
schatkist voor nog ongeveer f 200 miljoen
diverse andere betalingen verrichten, waaron
der de aflossing van schatkistpapier en van
kasgeldleningen. Deze laatste had het rijk eni
ge tijd geleden opgenomen ter overbrugging
van een dreigend tekort aan middelen. Vol
gens de weekcijfers van de Nederlandsche
Bank per 19 september konden de banken
door dat alles hun saldo opvijzelen tot f 384
miljoen. De voorschotrekening vertoonde toen
slechts het geringe saldo van 18 miljoen.
Op 15 september ging ook de nieuwe strafde-
positoperiode in, die zou lopen tot 14 okto
ber. De banken die de kredietnormen hadden
overschreden moesten als renteloos depo
sito gemiddeld per dag een bedrag van f 91
miljoen aanhouden. Dat gemiddelde bedroeg
voor de vorige periode f 148 miljoen en in de
maand daarvoor was het f 212 miljoen. In
twee maanden tijds waren deze verplichtin
gen derhalve gehalveerd, een verlichting die
uiteraard ter ontspanning van de geldmarkt
zeer welkom was.
Aangezien voorts in de laatste weken van sep
tember de belastingbetalingen nog uitbleven
6506
