ven in De Kring was de solvabiliteit iets lager,
namelijk 56 Beschouwt men familieleningen
ook als eigen vermogen, dan luiden de cijfers
respectievelijk 64 en 61
De cijfers betreffende de rentabiliteit, dat wil
zeggen de opbrengsten gedurende de jaren
1962-1966, vergeleken met de kosten, lagen in
het Westland hoger dan in De Kring. Dit bete
kent onder meer dat de mogelijkheden om de
solvabiliteit te verbeteren in het Westland gro
ter waren dan in De Kring.
Wat betreft hun liquiditeit bestond blijkens het
onderzoek tussen de twee groepen van bedrij
ven geen verschil. De omvang van de liquide
middelen was in beide groepen bescheiden en
daardoor ook de reserve die - indien nodig - ter
financiering van de noodzakelijke vervangings
investeringen kon worden aangewend.
Ook de hoogte van de privé-uitgaven is van
belang. Bedrijven met een gunstige solvabili
teit hadden de laatste jaren een aanmerkelijk
hoger inkomen dan de zwak-solvabele bedrij
ven. De privé-uitgaven waren op beide soorten
bedrijven echter vrijwel even hoog. Hieruit re
sulteert voor de meer solvabele bedrijven een
betere liquiditeitspositie of een hogere bespa
ring, dus een snellere toeneming van het eigen
vermogen. In totaal heeft de Zuidhollandse
glastuinbouw echter in de jaren 1964 en 1965
op het eigen vermogen ingeteerd. De in die ja
ren verrichte investeringen zijn voor een groot
deel met vreemde middelen gefinancierd, een
gevolg niet alleen van de inkomensontwikke
ling, maar ook van de overheersende gewoon
te om besparingen direct om te zetten in vaste
activa. Daaruit blijkt al enigszins dat met de
investeringen jaarlijks een aanzienlijk bedrag
is gemoeid. In de jaren 1962-1966 hebben de
Westlandse en de De Kring-bedrijven gemid
deld voor ongeveer 18.000 per jaar geïnves
teerd. Zoals uit cijfers over 1965 kan worden
afgeleid is het eigen vermogen er relatief op
achteruit gegaan bij de bedrijven die het meest
investeerden.
Hoewel in een voortdurende investeringsdrang
de gedachte verborgen ligt van modernisering
en expansie, toch is het in dit verband wellicht
van belang ook op de keerzijde van de medaille
te wijzen, temeer daar uit het onderzoek blijkt
dat aandacht voor deze kwestie gewenst is.
Het gaat om het risico van een dreigende over-
investering. De ondernemer is geneigd om
vooral te kijken naar de rentabiliteitsontwikke-
ling in het verleden. Het zou misschien goed
zijn als hij daarnaast wat meer aandacht gaf
aan de financiering van de investeringen. Wil
men voorkomen dat het aantal bedrijven met
een ongunstige solvabiliteit toeneemt, dan is
het van belang dat het groeitempo van som
mige bedrijven wordt afgeremd. Veel hangt
af van de mogelijke groei van het eigen ver
mogen, maar een zekere voorzichtigheid in die
zin, dat de ondernemer steeds verantwoorde
financieringsvormen moet hebben gevonden
alvorens tot daadwerkelijk investeren over te
gaan, lijkt gewenst. Een bevredigende weer
standskracht is immers ook van belang. De
kans op een tijdelijke omslag blijft aanwezig,
zoals de jaren 1964 en 1965 hebben aange
toond. Hierop moet men dan zijn voorbereid,
temeer daar globaal de helft van de onder
zochte bedrijven een eigen vermogen heeft
van minder dan 50% van het balanstotaal.
6446
