uitzetting en inkrimping elkaar met regelmaat
afwisselden. De ultimo van juli vergde slechts
enkele miljoenen.
In augustus echter kwam het bankpapier in
stromen naar de kassen der banken terug. Van
de totale bankbiljettenuitzetting sedert medio
juni kwamen tot half augustus forse bedragen
terug, maar zoals gebruikelijk bleef ook een
deel in circulatie. Langzaam maar zeker zien
we zodoende de chartale circulatie stijgen.
Had, na de zomervakantie van 1965, de bank-
biljettenomloop een stand bereikt van circa
7,2 miljard, in de loop van de volgende maan
den is zij gestegen tot 7,8 miljard medio
augustus van dit jaar.
Ter financiering van deze zware juni-ultimo,
de belastingbetalingen en niet te vergeten de
strafdepositoverplichtingen moesten de ban
ken bijna onafgebroken grote voorschotten op
nemen bij de Nederlandsche Bank. Sinds de
discontoverhoging van mei 1966 kosten deze
voorschotten 51/2% rente, een percentage dat
er wel zijn mag. Het is dan ook alleen in geval
van nood dat de geldmarktpartijen op de cen
trale bank een beroep doen.
's Rijks bodemloze put
Ook het rijk heeft het in de afgelopen periode
vaak benauwd gehad. De weekstaat per 18 juli
bijvoorbeeld gaf aan dat de schatkist bij de Ne
derlandsche Bank nog een saldo had van
slechts 8 miljoen. Indien nodig kan het rijk
gebruik maken van de voorschotfaciliteit van
de Nederlandsche Bank, ter grootte van 150
miljoen gulden. Deze hulp bleek echter te kun
nen worden gemist. Onder meer door opname
van korte geldleningen voor perioden van 1 tot
6464
3 maanden trachtte de overheid de benodigde
financieringsmiddelen te vergaren.
De banken, die de in de kredietrestrictierege-
ling vastgelegde norm overschreden, moesten
in de periode van 15 juli tot 15 augustus rente
loze deposito's aanhouden tot in totaal 212
miljoen. Voor de volgende periode van 15
augustus tot 15 september zou deze 'slechts'
148 miljoen bedragen. Deze verplichting was
ook in de afgelopen maanden steeds een van
de zwaarst wegende factoren waardoor de
geldmarkt zo somber was. Zo gauw de geld
markt een ruimere aanblik kreeg poogden de
desbetreffende banken snel op hun deposito
verplichtingen vooruit te sparen. Nog steeds
geldt namelijk dat aan een depositoverplich
ting is voldaan indien het bedrag van het depo
sito gedurende een maand gemiddeld is aan
gehouden.
Voor de bedragen echter die van medio sep
tember tot medio oktober zullen moeten wor
den aangehouden zal de Nederlandsche Bank
het recht hebben deze faciliteit in te trekken,
hetgeen op een verzwaring van de deposito
verplichting zou neerkomen. Die verzwaring
kan door de Nederlandsche Bank onder meer
worden opgelegd indien een bank gedurende
drie achtereenvolgende maanden of gedurende
vier maanden binnen een periode van in totaal
zes maanden een renteloos deposito bij de Ne
derlandsche Bank moest aanhouden. De ver
zwaring zal ongetwijfeld van invloed zijn op de
geldmarkt. Het komt er op neer dat bijvoor
beeld een ruime geldmarkt niet meer in die
mate kan worden afgeroomd als voorheen mo
gelijk was. 'Goedkoop' sparen zal dan voor
vele strafdeposanten niet meer onbeperkt mo-
