Ontwikkeling, de Europese Economische Ge
meenschap en het Internationale Monetaire
Fonds. Bijzondere aandacht schenkt de schrij
ver aan de Benelux. Op het gebied van deze
samenwerkingsvormen is het boek ook bruik
baar als naslagwerk.
Aan het einde van het boek stelt professor
Hartog de economische kernvraagstukken
van de huidige wereld aan de orde. Eerst be
spreekt hij, ter afsluiting van de financiële
hoofdstukken, het internationale geldstelsel.
Vervolgens wijdt hij een hoofdstuk aan de in
ternationale conjunctuurbeweging, waarin de
positie van de grondstoffenlanden centraal
staat. Daarna bespreekt hij de positie van de
grondstoffenproducenten in het algemeen. In
het slothoofdstuk loopt zijn betoog dan uit op
een behandeling van het allesomvattende pro
bleem van de ontwikkelingslanden. Gezien
het belang van het onderwerp zou dit deel
misschien wat uitgebreid kunnen worden. Het
is nu nogal summier uitgevallen, als men de 7
bladzijden die betrekking hebben op de ont
wikkelingsproblemen vergelijkt met bijvoor
beeld de 25 bladzijden die de theorie van de
internationale specialisatie behandelen.
Het standpunt van de schrijver ten opzichte
van landbouwpolitiek mag bekend veronder
steld worden. Hij heeft er weinig goede woor
den voor over en meent dat de overheid door
de landbouwers geprest wordt om het alge
meen belang te verzaken. Dat standpunt komt
ook in dit boek tot uiting.
Het register zou voor een boek als het onder
havige uitgebreider mogen zijn. Een voor
beeld kan dat duidelijk maken. Op blz. 34
duiken de woorden bilateraal en multilateraal
op, met een verklaring van hun betekenis. In
het register zijn die woorden niet afzonderlijk
opgenomen, wel bilateralisatie, dat op blz. 158
voorkomt, bilateralisme, dat op blz. 166 staat,
en multilaterale betrekkingen, vermeld op
blz. 145 en 146. De woorden bilateraal en mul
tilateraal komen echter door de hele tekst
voor; men kan ze dan evenwel niet opzoeken.
Aangezien het boek blijkens de behandeling
van de stof ook bedoeld is voor hen die hier
voor het eerst met de besproken problemen
kennismaken, zou een uitvoerig register op
zijn plaats zijn. In het bijzonder zouden daar
in alle fundamentele begrippen en termen,
waarvan hier twee voorbeelden genoemd
werden, opgenomen kunnen worden. Dat zou
aanzienlijk bijdragen tot de bruikbaarheid van
het boek voor degenen die het niet als studie
boek willen gebruiken, maar die het een en
ander eens willen naslaan als zij een bepaald
probleem tegenkomen.
6321
