tabel 1. Illustratie van het prijsrisico
aantal dieren
per man
arbeidsinkomen
per man
invloed op arbeidsinkomen
bij 10% wijziging
in de opbrengstprijs
melkkoeien 20
mestvarkens (afgeleverd per jaar) 2.000
fokzeugen 80
leghennen 5.000
slachtkuikens (afgeleverd per jaar) 75.000
f 12.000
20.000
20.000
12.500
15.000
f 3.400
20.000
8.000
11.000
15.000
een weidebedrijf met 20 melkkoeien en vijf
tien hectare grond.
Prijsrisico
De risico's van prijsschommelingen zijn in de
veredelingsproduktie groter dan in de melk-
produktie, omdat de arbeidskosten op een
veredelingsbedrijf een veel kleiner deel van
de totale kosten uitmaken. Een prijsdaling
snijdt daardoor al gauw een flink stuk van het
arbeidsinkomen weg. De studiegroep heeft
berekeningen verricht waaruit dit duidelijk
blijkt. Enige uitkomsten daarvan zijn in tabel 1
opgenomen.
In de tabel is bijvoorbeeld te zien dat een
prijsdaling van 10% het arbeidsinkomen uit
melkvee met ruim eenderde doet dalen, maar
dat eenzelfde prijsdaling voor varkensvlees
het arbeidsinkomen volledig wegvaagt. Het
is dus wel van belang dat de ondernemer de
risico's spreidt. Dit zijn niet meer dan voor
beelden en in de praktijk zal het niet gauw
zo'n vaart lopen. De studiegroep heeft zich
dan ook niet tot deze berekeningen beperkt.
Zij heeft daarnaast aan de hand van de prak-
tijkgegevens het feitelijk beloop van de in
komens in de jaren 1950-1962 nagegaan.
Daarbij heeft zij vastgesteld dat het inkomen
bij het melkvee op het dieptepunt 17% bene
den normaal lag; bij de leghennen 22% en bij
de mestvarkens zelfs 68%. Wij moeten daar
aan toevoegen dat de produktietakken met de
sterkste dalingen in andere jaren ook de
grootste stijgingen te zien gaven. Belangrijk
voor de keus van de ondernemer is bovendien
dat de slechte jaren in de varkensmesterij niet
samenvielen met de slechte jaren in de pluim
veehouderij of de melkveehouderij. Door com
binatie kan men de risico's dus verminderen.
Er is nog een andere manier om de risico's te
verkleinen en dat is de contractproduktie. De
kredietcontracten in de varkens- en kalver-
mesterij vormen daartoe al een aanzet. De
studiegroep meent dat men op dit gebied nog
aanzienlijk verder zou kunnen gaan door sa
menwerking tot stand te brengen tussen alle
schakels van de produktieketen, van veevoer-
producenten via fokkers, mesters en vee
handel tot en met de verwerkende industrie,
waarbij dan de ondernemers in elke schakel
2514
