in dienstbetrekking bij de centrale bank zal
zijn toegestaan om van het aldus gehouden
onderzoek ook jegens de ledenvergaderingen
van de aangesloten boerenleenbanken te
doen blijken, zodat het niet nodig zal zijn om
naast de registeraccountants-hoofdinspec
teurs van de centrale bank nog eens een an
dere accountant, die niet in dienstbetrekking
staat tot de centrale bank, voor dat onderzoek
van de jaarstukken van de boerenleenbanken
in te schakelen. Wij zijn namelijk van mening,
dat de hoofdinspecteur-accountant in dienst
van de centrale bank geacht kan worden ten
minste even onafhankelijk ten aanzien van de
boerenleenbanken te rapporteren als een re
gisteraccountant, die zulks doet op basis van
een overeenkomst tot het verrichten van en
kele diensten door de plaatselijke boeren
leenbanken zelf met hun aangegaan. Wij zou
den het waarderen, indien de door de Sociaal-
Economische Raad ingestelde commissie, die
zich bezig houdt met de voorstellen van de
Commissie-Verdam inzake de herziening van
het ondernemingsrecht, met dit desideratum
rekening zou willen houden.
Centrale spaaradministratie
Ik kom thans tot mijn tweede punt. Gelukkig
kan ik ten aanzien daarvan evenals ten aan
zien van de volgende punten veel korter zijn.
Ik zei reeds: bij alle aangesloten banken
neemt het aantal spaarders belangrijk toe.
Speciaal bij de boerenleenbanken gevestigd
in de steden, wordt het aantal spaarders zo
groot dat de gebruikelijke administratieve ver
werking hier gaandeweg minder doelmatig
wordt. Zodra het over zeer grote aantallen
rekeningen gaat, kan vandaag de dag aan de
eisen van snelheid en nauwkeurigheid niet
meer worden voldaan met wat men in vaktaal
de conventionele apparatuur pleegt te noe
men. Ook deze apparatuur is in de laatste ja
ren steeds meer verbeterd.
Er komen dan ook inderdaad steeds meer me
chanische administratieve verwerkingsappa
raten aan de markt, die voor onze boerenleen
banken passend kunnen worden geacht. Zij
betekenen echter een belangrijke investering,
die varieert van f 50.000 tot f 150.000 per boe
renleenbank. Veelal levert een dergelijke me
chanisatie aanvankelijk een min of meer be
langrijke overcapaciteit op; als zodanig is zij
dus te duur. Bij een verder voortgaande groei
van de boerenleenbanken blijkt zij echter
weer onvoldoende; dan schort het aan snel
heid en nauwkeurigheid. U begrijpt, dat naast
de belangrijke investeringen in de gebouwen
van de boerenleenbanken niet nog eens tien
tallen miljoenen guldens kunnen worden geïn
vesteerd in mechanische administratieve ap
paratuur, waarvan wij nu reeds weten, dat die
machines weer spoedig verouderd zullen blij
ken.
Daarmee komt voor de boerenleenbanken aan
de orde de toepassing van de moderne elek
tronische verwerking, met inschakeling van
de computer. Onze administratieve deskundi
gen hebben vastgesteld, dat de toepassing
van de computer voor de spaarbankadmini
stratie van de grotere boerenleenbanken
thans reeds belangrijke voordelen biedt bo
ven de conventionele mechanische appara
tuur. Door de computer wordt bijvoorbeeld de
arbeidspiek rond de jaarwisseling - aan U
allen zo goed bekend - namelijk terzake van
het opmaken van het uittreksel uit de spaar-
2347