wringt meestal de schoen het meest. Het ge
volg is, dat men de onderlinge arbeidsverhou
ding ongeregeld laat en alles van de weder
zijdse goede trouw en de volgzaamheid van
de kinderen laat afhangen, in het vertrouwen
dat het later bij de verdeling van de ouderlijke
nalatenschap allemaal wel in orde zal komen.
Deze gang van zaken blijkt echter in de laatste
jaren steeds meer moeilijkheden op te leve
ren.
De maatschap
Door zijn aanstaande bedrijfsopvolger vroeg
tijdig een redelijke arbeidsvergoeding toe te
kennen kan de boer hem in staat stellen een
spaarkapitaaltje te vormen, waarmee de op
volger later de ouderlijke boerderij tegen een
redelijke prijs zal kunnen overnemen. De fi
nanciële en fiscale nadelen die het gevolg
zijn van het aangaan van een arbeidscontract
kan men ontlopen door een maatschapscon
tract aan te gaan, waarbij men kan kiezen
tussen verschillende varianten, naargelang
het doel dat men wil bereiken. Mr. Helmich
gaat vervolgens uitvoerig in op twee varian
ten van samenwerking in de vorm van een
maatschap.
Stel het geval dat de ouders, op leeftijd ge
komen, het werk op de boerderij niet meer
aankunnen en hun oudere kinderen aan het
bedrijf willen laten deelnemen onder voor hen
aantrekkelijke voorwaarden, met name mede
zeggenschap in de bedrijfsuitoefening en
winstdeling. Dan verdient een maatschaps
overeenkomst aanbeveling, waarbij van het
onroerend goed alleen het gebruik en genot
worden ingebracht en van de dode en leven
de inventaris de eigendom of het gebruik en
genot plus het zogenaamde waardeverande
ringsrisico. De nadruk in dit contract ligt dus
op de beheersbepalingen en de winst- en ver-
liesdeling. Dit samenwerkingscontract biedt
in vergelijking met de arbeidsovereenkomst
het voordeel, dat de in de winst medegerech-
tigde kinderen een zeker spaarkapitaal kun
nen vormen en dat zij, door zelfstandig mee
te werken, economische verantwoordelijkheid
leren dragen en als ondernemers leren deel
nemen aan het maatschappelijk verkeer.
Voorts zijn er enige financiële en fiscale voor
delen: minder AOW-, AWW- en kinderbijslag
premie; geen inhouding van loonbelasting en
sociale lasten; vaak in totaal minder inkom
stenbelasting als gevolg van de verdeling van
de bedrijfswinst.
Willen de ouders bij leven hun bedrijfsopvol
ging regelen teneinde de voortzetting van het
familiebedrijf te verzekeren, dan moet het con
tract anders worden opgezet. In dat geval
wordt de hoofdrol gespeeld door de eigen-
domsinbreng met de bijbehorende bedinging
terzake van verblijf of overneming. De grote
betekenis van het maatschapscontract voor
het voortbestaan van het boerenbedrijf is ge
legen in het feit, dat de aan de bedrijfsopvol
ger verbleven bedrijfsgoederen niet meer tot
de nalatenschap van de vader behoren en de
andere kinderen uit hoofde van hun recht op
hun legitieme portie daar dus geen aanspraak
meer op kunnen maken.
De vennootschap onder firma
Indien te verwachten is dat de onderneming
vrij geregeld aan het economisch verkeer zal
2257