neerd, daar de afrekening niet in contanten geschiedde, maar op
rekening van de boerenleenbanken.
Kort daarop werd door de Nederlandsche Bank een rantsoenee
ring van het kleinere bankpapier ingesteld, hetgeen voor het
bedrijfsleven en voor de banken vele moeilijkheden met zich
mede bracht.
Min of meer in verband met bovenstaanden maatregel werd in
dienzelfden tijd vrijstelling van zegelrecht verleend ten aanzien
van chèques, bewijzen van storting en crediteeringsbewijzen, een
en ander ter bevordering van het giroverkeer en ter ontlasting
van de betalingen in contant geld.
Wat de rente betreft, inzonderheid die voor beleggingen, deze
werd onder invloed van de zeer groote ruimte op de geldmarkt
gaandeweg minder. Mede hierdoor werd de Centrale Bank
dan ook genoodzaakt tot het toepassen van een renteverlaging,
welke noodgedwongen door de aangesloten boerenleenbanken
moest worden gevolgd. Zooals straks reeds werd opgemerkt, werd
de vraag om belegging van de zijde der boerenleenbanken in ver
band met den overvloed van geld steeds grooter. De Centrale Bank
deed wat mogelijk was om aan deze vraag te voldoen. Ongeveer tot
Juni 1943 ging dit ook vrij goed. Inzonderheid werd gevraagd
naar schatkistpromessen, welke een zeer gezochte belegging op
korten termijn vormen. Na Juni 1943 werden deze promessen
gedurende enkele maanden echter niet meer iiitgegeven en daarna
slechts in beperkte mate.
Door een en ander werd het moeilijk geschikte belegging te
vinden, zulks mede in verband met de hooge koersen der beleg-
gings-obligaties. Wel werd in 1943 van staatswege wederom een
leening aan de markt gebracht. Volgens de gestelde normen werd
in deze leening door de Centrale Bank en de boerenleenbanken
tezamen deelgenomen voor een bedrag van 45 millioen.
Omtrent de voortdurende stijging der aan de boerenleenbanken
toevertrouwde middelen vermelden wij nog de volgende cijfers:
31 Dec. 1941 31 Dec. 1942 31 Dec. 1943
Spaargelden 355.700.000.— 433.500.000.— f 610.000.000.—
Creditsaldi in rek.cour. 88.200.000.109.300 000.150.000.000.
Voorschotten 153.500.000.— 128.900.000.— 100.000.000.—
Debetsaldi in rek.cour. 60.000.000.51.000.000.35.000,000.
Tenslotte meenen wij dit overzicht te mogen besluiten met het
vermelden van enkele bijzondere onderwerpen, die wel niet alle
rechtstreeks met het bankwezen te maken hebben, maar die toch
niet nalieten invloed uit te oefenen op den geregelden gang van
zaken, ook bij de boerenleenbanken.
Als zoodanig noemen wij dan de verordening tot mobilisatie van
arbeidskrachten, waardoor verschillende leden van het personeel
der boerenleenbanken aan hun werk werden onttrokken.
16