bouw. Men denkt als het ware twee vliegen
in één klap te kunnen vangen: veel grotere
en dus veel rendabeler bedrijven en boven
dien door de grotere omvang en de betere
winstkansen aantrekkelijke beleggingsob
jecten.
Inderdaad leert de ervaring dat, zoals de
zaken hier te lande nog liggen, bedrijfsver-
groting bijna overal verbetering van rende
ment zal geven. Toch beluistert men in de
praktijk ook, dat men daarbij vrij spoedig
een optimum bereikt: mechanisering, goed,
daarmede kan men vrij ver komen, maar
bij automatisering komen al heel wat vraag
tekens, zelfs als men zoveel ruimte heeft
als in Amerika. Voor wetenschappelijk ge
fundeerde bedrijfsvoering en het daarvoor
nodige speurwerk is het landbouwbedrijf
niet op zichzelf aangewezen, doch hebben
particulier initiatief en overheid de hele
boeren- en tuindersstand van de nodige ge
gevens voorzien, voorzover deze maar wil
samenwerken en zich wil laten voorlichten.
Dat zal ook in de toekomst kunnen blijven
gebeuren.
Zien we niet ook in de industrie, dat juist
de noodzaak om het kostbare onderzoek zo
goed mogelijk te doen geschieden tot sa
menwerking voert tussen bedrijven, waar
van men dat vroeger zeker niet zou heb
ben verwacht. Zo moet er in de landbouw
vergaande samenwerking blijven, zonder
dat zij tot samenvoeging behoeft te voeren.
Door samenwerking zal rentabiliteitsverbe-
tering te bereiken zijn, die voor het ver
krijgen van de financieringsmiddelen nood
zakelijk is.
Het beleggerskapitaal echter zal zich in een
bedrijf niet willen interesseren uitsluitend
1654
op grond van de aanwezige rentabiliteit, in
dien de winstkansen van het bedrijf voor
een groot deel afhankelijk zijn van de ca
paciteiten van een bepaalde persoon. Welis
waar is aan vrijwel alle grote en zelfs reuze-
bedrijven de naam van een persoonlijke
leider verbonden, maar deze zal het publiek
toch slechts bij zijn bedrijf kunnen inte
resseren, als hij een organisatie heelt kun
nen opbouwen en een staf van uitstekende
medewerkers heeft kunnen vormen. Dan
heeft het bedrijf ook in de toekomst kansen.
Maar hiervoor moet het een zeer aanzien
lijke omvang hebben bereikt.
De commanditaire vennootschap
Zolang een bedrijf niet meer dan middel
groot is en de persoonlijke eigenschappen
van de ondernemer doorslaggevend zijn
voor de financiële resultaten, kan men zich
slechts een zeer persoonlijke financierings
deelneming voorstellen, bijvoorbeeld in de
vorm van een commanditaire vennootschap.
In de commanditaire vennootschap zijn,
naast een of meer beherende vennoten, een
of meer commanditaire of stille vennoten
aanwezig, die slechts met een bepaald kapi
taal deelnemen en ook nooit meer kunnen
verliezen dan dat kapitaal. Zij mogen zich
niet met het beheer van het bedrijf bemoei
en. Dat doen de beherende vennoten, die
met hun hele vermogen aansprakelijk blij
ven. De stille vennoot heeft recht op een
deel van de winst. Voor deze financierings-
vorm kan wel enige toekomst in de land-
bouwfinanciering aanwezig zijn.
I Iet blijft wel een bezwaar, dat de comman
ditair als regel het gefourneerde kapitaal
