eisen en de tendens van een voortdurend
stijgend loonpeil, biedt het omschreven
systeem ongetwijfeld perspectieven.
Is deze bouwmethode
financieel verantwoord?
Voor een varkensstal van 160 mestvar-
kens is een begroting gemaakt van de
stichtingskosten in vergelijking met tra
ditionele lonen, waarbij gelijkwaardige
eisen zijn gesteld met betrekking tot ven
tilatie, isolatie, inrichting en duurzaam
heid. Deze twee begrotingen zijn opgeno
men in het bijgaande staatje. De begroting
van de montagebouw gaat ervan uit dat de
fundering, de wanden, de stal vloer en de
stalinrichting uit elementen zijn samenge
steld en dat de elementen met bouten zijn
bevestigd. De begroting van de traditionele
bouw is gebaseerd op gebruikmaking van
gestort beton en baksteen.
Montage- Traditio-
bouw nele bouw
loonkosten 2 55 7 f 3318
materiaalkosten 11879 10582
winst
plus omzetbelasting 1890 1814
Stichtingskosten 16326 15714
Om door toepassing van montagebouw een
hogere flexibiliteit te verkrijgen, moet men
dus voor een dergelijke varkensstal mo
menteel circa 4' - meer investeren. Als de
lonen echter sterker stijgen dan de mate-
riaalprijzen of wanneer door een grote
re produktie-omvang de prijzen van de
elementen dalen, zal het verschil in inves
tering kleiner worden ot zelfs geheel kun
nen verdwijnen.
Er zijn drie argumenten te noemen om de
voorkeur te geven aan de hogere investe
ring.
1. De montagebouw geeft een besparing
van 45' op de benodigde uren ge
schoolde vakarbeid. Hoewel het aantal
uren ongeschoolde arbeid toeneemt,
wordt er in totaal een arbeidsbesparing
van 23'' bereikt. De montagebouw
biedt de mogelijkheid, dat de landbou
wer en zijn personeel een gedeelte van
de werkzaamheden zelf uitvoeren, uiter
aard onder leiding van geschoolde ar
beidskrachten.
1. De montagebouw stelt de agrarische
ondernemer in staat om zonder hoge
kosten eventuele veranderingen in zijn
gebouwen aan te brengen. Dit betekent,
dat de kans op economische veroude
ring wordt verkleind, hetgeen ook in de
afschrijvingsperiode en daardoor in de
jaarlijkse gebouwenlasten tot uiting zal
komen. Bovendien zal men op deze
wijze het gevaar van bedrijfseconomi
sche verliezen door een ondoelmatige
produktie op een minder bezwaarlijke
wijze kunnen voorkomen.
3. Een winstpunt voor de montagebouw
is nog de omstandigheid dat de opstallen
bij verandering of beëindiging van het
bedrijf zonder materiaal verlies kunnen
worden afgeschoven en aan derden ver-
931
