zich in de waardering van de verschillende
grondtypen voordoet, onder invloed van
de mechanisatie en de moderne opvattin
gen inzake bedrijfsorganisatie. Gemakke
lijke bewerkbaarheid, bereikbaarheid voor
zware machines, goede structuur en ont
watering in verhand met het aantal werk
bare dagen, alsmede gunstige kavelvorm
nemen als waardebepalende factoren in
betekenis toe. De Commissie verwacht
dat deze ontwikkeling zich zal voortzet
ten.
Dit zijn zaken, die ook voor onze boeren
leenbanken consequenties hebben. Zo zal
de genoemde verschuiving in de waarde
ring van bodemtypen en van de cultuur
technische omstandigheden terdege aan
dacht moeten krijgen bij de taxatie van
gronden als basis voor de kredietverlening.
Kleine en ongunstig gevormde kavels bij
voorbeeld kunnen op den duur slechts
voor de eigenaar van aangrenzende kavels
van belang zijn. Bij een eventuele gedwon
gen verkoop zal deze omstandigheid een
betekenende invloed op de prijsvorming
hebben.
Gebouwen
Volgens de Commissie vormen de gebou
wen een belangrijk knelpunt bij de aan
passing van de bedrijven aan de moderne
tijd. Zij stelt, dat hier van een grote ach
terstand kan worden gesproken. Verbete
ring en aanpassing van bestaande gebou
wen en vooral nieuwbouw vereisen rela
tief zeer hoge investeringen, die de be
drijfsorganisatie voor een lange periode
vastleggen. De Commissie wijst er echter
844
op, dat niet alleen de hoogte van de inves
teringen doch ook de onzekerheid over de
aanpassingen, die in de toekomst weer no
dig zullen zijn, belemmerend werken op
de beslissingen inzake stichting en verbe
tering van gebouwen. Deze onzekerheid
betekent immers kans op waardedaling,
dus risico van kapitaalverlies.
Een beschouwing over de rentabiliteit van
gebouwen betekent in feite een beschou
wing over de rentabiliteit van verschillen
de mogelijke bedrijfsplannen, zo nauw
hangt het soort gebouw dat men neerzet,
met het hele bedrijfsplan samen. De Com
missie acht het van belang, dat voor de
toekomst bedrijven worden ontworpen,
die met een op redelijke termijn af te
schrijven gebouwenuitrusting, voldoende
perspectief bieden. Daarbij zou, behalve
aan rationele constructiemethoden, aan
dacht moeten worden geschonken aan de
groepering van woning en bedrijfsgebou
wen. Een systeem waarbij de woning en
de gebouwen voor de bedrijfsonderdelen
los van elkaar worden gezet, verhoogt bij
voorbeeld de mogelijkheid van aanpassing.
Er is dan immers meer gelegenheid voor
aan- en bijbouwen. Ter bevordering van
een spoedige aanpassing zou naar het
oordeel van de Commissie het geven
van rentesubsidies in het bijzonder voor
investeringen in gebouwen overweging
verdienen.
Het is duidelijk, dat ook hieraan weer con
sequenties vastzitten voor de boerenleen
bank. Bij de taxatie van gebouwen als ba
sis voor de kredietverlening zal de ge
noemde onzekerheid over toekomstige
aanpassingen een belangrijke rol moeten
