Integratie in de landbouw
Enige punten van hetgeen behandeld is op
het congres van de Europese Landbouw-
Bond in Baden-Baden
Het woord „integratie" betekent, zoals
men weet, eenwording, aaneensluiting. In
de bedrijfseconomie wordt het gebruikt om
een zeer bepaalde wijze van aaneensluiting
aan te duiden. Kr wordt mee bedoeld de
aaneensluiting van bedrijven die eikaars
leverancier en afnemer zijn, bijvoorbeeld
een looierij en een schoenfabriek. Ook in
de landbouw is deze integratie gaande.
Een recent voorbeeld daarvan hebben wij
in de sector van de pluimveehouderij,
waar een aantal fabrieken van veevoer sa
men slachterijen voor gevogelte hebben op
gericht. De fabriek levert dan dus ener
zijds bet voer voor de dieren, anderzijds
verzorgt zij het slachten van diezeltde die
ren. Een nog duidelijker voorbeeld, dat
zich op het ogenblik echter nog in het sta
dium van voorbereiding bevindt, is de in
richtingvan kuikenmesterijen en een slach
terij voor de daar gemeste dieren door een
vleeswarenfabriek.
In de coöperatieve samenwerking kennen
wij iets dergelijks al langer. Denk maar
aan het feit, dat onze boeren hun kunst
mest kopen althans kunnen kopen bij
hun eigen c.a.v. Dat betekent een samen
gaan van de leverancier en de afnemer van
kunstmest in een coöperatieve vereniging.
Wij zouden dit een soort tussenvorm van
integratie kunnen noemen, omdat de be
trokken bedrijven zelf niet worden samen
gevoegd. Drs. Coenen noemde het in zijn
rapport voor bet congres „onvolledige in
tegratie op collectieve grondslag". Indivi
dueel houden de landbouwers hun vrijheid
op hun eigen bedrijven; gezamenlijk heb
ben zij zeggenschap over het coöperatieve
bedrijf. Eenzelfde samenwerkingsvorm
ziet men aan de andere kant van het land
bouwbedrijf, waar de boer als leverancier
van produkten optreedt. De voorbeelden
liggen voor het grijpen: zuivelfabrieken,
slachterijen, vleeswaren fabrieken enz.
Aan deze zijde van bet vraagstuk, de in
tegratie van het landbouwbedrijf met zijn
afnemers, was bet grootste gedeelte van
de rapporten in Baden-Baden gewijd. Het
is ook op dit gebied dat de ontwikkeling
bet snelste is en op zekere punten be
zorgdheid heelt gewekt.
Mes tcontract en
Ook de fabrikanten hebben thans de voor
delen van gedeeltelijke integratie ontdekt.
Zij hebben daartoe de produktie op con
tract ingevoerd, voornamelijk op het ge
bied van de mesterij. De voorwaarden en
vooral de strakheid van de binding tussen
producent en afnemer lopen in deze con
tracten vrij ver uiteen. Drs. Coenen on-
840
