tract een basis te vinden voor de aflossing
van linancieringsmoeilijkheden. Verder
wordt genoteerd, dat ook voor wat betreft
verwerking en afzet van eigen produkten
het agrarische bedrijfsleven zelf werk
zaamheden zal moeten ontplooien. De co-
operatieve beweging is sterk ontwikkeld.
Het concentratie- en integratieverschijn
sel neemt ook in de boereninstellingen toe.
Het is daarbij zaak, dat de stem van de in
dividuele boer, die in verdere scholing zijn
kracht zal moeten zoeken, voldoende tot
uiting kan blijven komen.
De produktiefactoren in de landbouw
Als belangrijke drijvende kracht bij de ont
wikkeling van het landbouwbedrijf wordt
door veel schrijvers gewezen op het rela
tief duurder worden van de menselijke ar
beid. In de laatste tien jaren stegen de land-
arbeiderslonen met 100% terwijl de prij
zen van machines, kunstmest en vee slechts
met 25 a 30% stegen. Het tempo van deze
stijging wordt bepaald door de economi
sche ontwikkeling buiten de landbouw.
Daarbij moet de landbouw zich ook aan
passen ten aanzien van de secundaire ar
beidsvoorwaarden waaronder de werktij
den. De ontwikkeling van werktuigen, be-
drijfsuitrustingen, arbeidsmethoden, teelt
en voedertechnieken bepalen onder meer
de mogelijkheden voor de boer om zijn be
drijf te rationaliseren. Mechanisatie en ar
beidsbesparende inrichting van de gebou
wen zullen daarbij de behoefte aan finan
cieringsmiddelen doen toenemen. Dit geldt
ook voor de vergroting van de bedrijf sop-
pervlakte, welke van 1947 tot 1959 met
ruim io°/o is gestegen. Als arbeidsbespa
rende investering wordt verder nog ge
noemd de ruilverkaveling, waarbij in ster
ker mate dan voorheen zal worden ge
streefd naar o.a. betere percelering en be
reikbaarheid.
De capaciteit van de ondernemers
Bij de momenteel snel wijzigende verhou
dingen in de prijzen van de produktief ac
toren - grond, arbeid en kapitaal - en bij
de toeneming van het commerciële karak
ter van het landbouwbedrijf, moeten de
bedrijfsleiders het beste produktieplan zien
te verwezenlijken. Als bijzondere moeilijk
heid bij een kapitaalintensieve produktie
geldt, dat de hoge investeringen de be-
565
Interieur van het hijkantoor
van de Boerenleenbank Reeuwijk
