dat men de bedrijfsvoering en de levens
wijze aanpast; de opvattingen die van bui
tenaf in het dorp zijn gebracht zullen ge
leidelijk het invoeren van vernieuwingen
eerder versnellen dan tegenhouden.
De landbouw in de nationale economie
en het landbouwbeleid
De arbeidsproduktiviteit steeg op zand-
grondbedrijven met 4,5 a 5% per jaar als
gevolg van een vermindering van de ar-
beidsbezetting met 14% en een stijging
van de intensiteit met 30% in tien jaar. Het
aandeel van de landbouw in bet nationaal
inkomen daalde echter in de laatste tien
jaren van ongeveer 14,5% tot ruim 10%.
Ernstiger is, dat de landbouw een zorgen
kind is geworden. In de landbouwpolitiek
komt dan ook naast het prijsbeleid een
meer belangrijke plaats voor pogingen om
de agrarische structuur te verbeteren.
Hierbij wordt aandacht geschonken aan
de arbeidsaanwending, aan de beroepskeu
ze van de agrarische jeugd, aan het onder
wijs, aan de vergroting van de bedrijfsom
vang, aan ontmenging en specialisering,
aan het scheppen van produktie-omstan-
digheden, die de mechanisatie bevorderen,
de arbeidsbehoeften verminderen en een
ander produktieplan mogelijk maken. Het
is duidelijk, dat een en ander de behoefte
aan kapitaal doet stijgen.
Afzet en produktie van
land b o uw prod u k ten
De afzetmogelijkheden van landbouwpro-
dukten zijn beperkt. De teelt van vezelge-
564
wassen e.d. wordt bedreigd door syntheti
sche stoffen. Vergroting van de vraag naar
voedingsmiddelen per persoon is nauwe
lijks te verwachten. Vergroting van de af
zet is slechts mogelijk door bevolkingstoe
neming en door verhoging van de kwali
teitseisen, waardoor de produktie kan ver
schuiven van zctmeelrijke naar eiwit- en
vitaminerijke voedingsmiddelen van hoger
waarde. Door nauwere samenwerking van
allen die betrokken zijn bij de produktie,
de verwerking en de afzet kan een wense
lijke produktieverschuiving tijdig en geco
ördineerd tot stand komen, kan de verwer
king efficiënter worden opgezet en kan de
marktpositie van de landbouwsector wor
den versterkt. Vooral met het oog op on
ze omvangrijke export en de pogingen om
tot een vrijere internationale markt te ko
men wordt een dergelijke samenwerking
van het allergrootste belang geacht.
Het verduurzamen en bewerken van land-
bouwprodukten heeft een grote vlucht ge
nomen. Dit had in 1948 betrekking op 3 3
en in 1958 op 50% van de agrarische pro
duktie. Deze toeneming wordt door een
aantal factoren verklaard. De consument
gunt zich minder tijd voor het bereiden
van de maaltijden, het aantal werkende
vrouwen neemt toe, de koopgewoonten
hebben zich gewijzigd en men heeft een
stijgende voorkeur voor merkartikelen,
die een constante kwaliteit hebben en aan
trekkelijk verpakt zijn.
De grotere mate van zekerheid voor wat
betreft de afzet en de prijs van be- of ver
werkte produkten is voor de landbouw
van groot belang. Gewezen wordt op de
mogelijkheid om in de produktie op con-
