Het geld dat stom is....
In het Weekblad Groenten en Fruit van
8 oktober troffen wij een artikel aan over
„Het geld dat stom is", dat wij, met toe
stemming van de redactie van Groenten en
Fruit, hieronder in zijn geheel weergeven.
Het verheugt ons dit oordeel over de boe
renleenbanken in het tuinbouwgebied te
mogen vernemen. (Red.).
Falende financieringsgevallen kwamen er
vroeger voor, vandaag zijn ze er nog. Tel
kens lezen we dat in de dagbladen. Hoe
vroeger in tuinderskringen gefinancierd
werd vinden we vermeld in oude boeken,
onder andere in dat van M. W. F. Treub,
die in de jaren twintig Minister van Finan
ciën is geweest. Nog in functie zijnde als
kandidaat-notaris moest de heer Treub de
boedel van een tuinder te Veur eens inven
tariseren. Waar lag het contante geld?
Lach niet, het was verborgen in een klu
wen sajet. Dertig, veertig jaar lang had de
ze tuinder de bankbiljetten onder de sajet
verborgen gehouden; de muntbriefjes wa-
368
ren ten dele verteerd, anderdeels nog bruik
baar; het totale bedrag beliep ruim veertig
duizend gulden. Voeg hierbij nog de ver
loren gegane rente, dan kan na dertig a
veertig jaar dit bedrag verdubbeld wor
den. Overgebracht in onze valuta kan zelfs
van circa driehonderd tot vierhonderddui
zend gulden gesproken worden. Dit histo
rische geval werd omstreeks 1880 ontdekt.
Wat werden er vroeger toch een kortzich
tige dwaasheden begaan! Toenmaals was
het krediet uitermate duur. Een rentevoet
van 6 tot 7% was geen zeldzaamheid. Toch
verborg deze tuinder zijn geldschat in een
oude kous. Hoe nadelig is dat voor hemzelf
en voor de samenleving geweest?
Wilt u een recenter voorbeeld van slecht
financieel beheer? We verwijzen u dan naar
de schildersknecht die tot kassier van een
plaatselijke bank, ergens in Friesland, werd
gebombardeerd. Na verloop van ongeveer
tien jaar was er rond 300.000 zoek. Wie
draagt voor deze fraude voornamelijk de
schuld? Het vergrijsde bestuur, waarvan
het jongste lid ruim zeventig jaar en het
oudste ver in de tachtig jaar was. Omdat
het bestuur vergat te controleren, had de
zwakke onbekwame kassier van bedoelde
bank vrij spel. U ziet wel dat er nog altijd
falende financiers zijn. De tuinder uit Veur
was net zo'n stumper als de kassier uit het
noorden van het land.
Dank zij het uitnemende initiatief van Fr.
W. Raiffeisen werden rond 1880, eerst in
Duitsland later ook in ons land de bekende
boerenleenbanken opgericht. Ontzaglijk
groot is het nut dat deze banken ten gunste
van de land- en tuinbouw hebben afge-
