1978
opgelopen. Maar ze liggen nog aanmerkelijk beneden het peil van
de kostprijs van de grondstof en bovendien niemand weet, wat er
er in het komende voorjaar op de zuivelmarkt zal gebeuren.
Structuurbeleid en Wet
vervreemding landbouwgronden
Bij de behandeling van de landbouwbegroting kwam ook aan de
orde de nota van minister Vondeling omtrent het landbouwbeleid,
waarin we schreven het al in een van de vorige Mededelingen
weinig nieuws stond. Ook de openbare behandeling in de Kamer
bracht weinig nieuws; de standpunten van de verschillende fracties
zijn langzamerhand duidelijk afgetekend en bekend. Elke fractie
acht het van grote betekenis, dat de landbouwstructuur zoveel en
zo snel mogelijk aangepast wordt aan de nieuwe omstandigheden,
maar wanneer het gaat over de middelen en maatregelen om dit
doel te bereiken, lopen de wegen uiteen. De P.v.d.A. acht diverse
wettelijke maatregelen (vestigingseisen, vergaand ingrijpen bij
pacht- en koopovereenkomsten, wijziging erfrecht) noodzakelijk.
De meeste andere partijen staan op het standpunt, dat de structuur
veranderingen in de allereerste plaats via de weg van vrijwilligheid
moeten plaats vinden.
De ontwikkelingen van de laatste jaren wijzen duidelijk uit, dat
erin de landbouw heel veel, en vaak in een snel tempo, verandert.
We denken in dit verband slechts aan de vermindering van het
aantal kleine bedrijven, waarvan de exploitant opgeeft landbouwer
van hoofdberoep te zijn (gegevens van het Centraal Bureau voor
de Statistiek). Het aantal van deze bedrijven met 1-5 ha bedroeg
nog ruim 60.000 in 1950, maar verminderde tot bijna 50.500 in
1955 en daalde tot ruim 39.000 in 1957; een afname derhalve van
meer dan 20.000 (of met 35%) in 7 jaren tijds! Het aantal bedrij
ven in de grootteklasse 5-8 ha liep eveneens terug, en wel van ruim
40.000 tot bijna 37.000.
Waren de discussies over de structuurnota betrekkelijk tam, heel
wat levendiger en feller ging het er aan toe, toen in de Tweede Ka
mer het wetsvoorstel tot verlenging en wijziging van de Wet op
de vervreemding van landbouwgronden behandeld werd. De hui
dige wet loopt op 31 december a.s. af. Wilde men de prijsbeheer-
sing van landbouwgronden met het voorkeursrecht van de pach
ter, als de door hem gepachte boerderij of grond verkocht wordt
handhaven, dan moest er een nieuwe wet komen. Nagenoeg ieder-
