1457
weer andere aspecten, die de
lezer bijblijven, namelijk de gro
te nadruk welke van den Eisen
legde op de band tussen de boer
en zijn grond, zijn aandringen
op het handhaven van tradities,
de grote rol die hij toekende aan
de geestelijkheid bij het oprich
ten en doen functionneren van
de plaatselijke boerenbonden. En
daaruit vloeide weer voort dat
van den Eisen afkerig was van
alle invloeden uit de stad. In
onze tijd, waarin de openleg
ging van het platteland in snel
rempo plaats vindt, klinkt dit
nogal conservatief, doch wij
moeten hem, zoals alle grote fi
guren, zien in het kader van de
tijd, waarin hij leefde en dan
wordt zijn houding begrijpelijk
als men bedenkt dat het plat
teland toentertijd een veel ge-
slotener karakter vertoonde en
moest vertonen dan tegenwoor
dig.
De houding van van den Ei
sen in verschillende conflicten,
in de z.g. Boteroorlog, ten aan
zien van het vraagstuk van de
emigratie naar Amerika, zijn vi
sie op het pachtvraagstuk, al de
ze kwesties worden duidelijk, in
dien men ze ziet vanuit enkele
grondgedachten, die hij voort
durend in toepassing trachtte te
brengen. De verdienste van Dr.
Hollenberg is, dat hij deze sa
menhang ook voortdurend tot
zijn recht doet komen.
Om kort te gaan: het boek van
Dr. Hollenberg, dat zonder de
aantekeningen 291 blz. telt, en
waarvan de volledige titel luidt
„Gerlacus van den Eisen ord.
praem. Emancipator van de
Noordbrabantse boerenstand.
1853-1925", is een bijzonder
boeiende biografie, waarvan het
lezen een groot genoegen voor
mij was. Het werd uitgegeven
bij de Zuid-Nederlandsche
Drukkerij N.V. te 's-Hertogen-
bosch en is ook verschenen als
deel III van de „Bijdragen tot de
sociale en economische geschie
denis van het zuiden van Ne
derland", een serie die verschijnt
onder redactie van Prof. Dr. L.
J. Rogier, Prof. Dr. F. J. H. M.
van der Ven en Dr. H. F. J. M.
van den Eerenbeemt.
H. W. J. BOSMAN.
