i°35
ten zullen worden opgenomen
om gezin en bedrijf in stand te
kunnen houden tot de volgende
oogst.
Maar deze voor land- en tuin
bouw specifieke omstandighe
den staan niet op zichzelf. Ge
deeltelijk en met name wat be
treft de spanningen op de ar
beidsmarkt gaat het hier om al
gemene verschijnselen, die sa
menhangen met de super-hoog
conjunctuur, zoals men de hui
dige ontwikkeling begint te noe
men. Omtrent de verklaring van
de oorsprong dezer ontwikkeling
zijn de geleerden het niet eens;
de desbetreffende vraagstelling
zou 'men kunnen vergelijken
met die betreffende de vraag,
wie er het eerst was de kip of
het ei. Sommige zijn geneigd de
bewegende oorzaak met name
te zoeken in de bedrijfswinsten
en de op basis daarvan toene
mende investeringsdrang in het
particuliere bedrijfsleven; in de
ze theorie hebben de loonsver
hogingen een secundair effect
gehad. Anderen leggen het be
ginpunt bij de loonsverhogingen,
die een toenemende vraag naar
consumptie-artikelen en met na
me naar duurzame consumptie
goederen tot gevolg hadden.
Deze toenemende vraag bracht
een neiging om de bedrijfsappa-
ratuur aan die sterk toegenomen
vraag aan te passen. Daarmede
kwamen we in een belonings-
en investeringsspiraal en nu
dreigt het gevaar, dat deze ook
de prijzen in beweging zal bren
gen, met als gevolg de dreiging
van inflatie of m.a.w. dat het
geld in koopkracht inboet. Ook
van een andere kant dreigt dit
gevaar: het bedrijfsleven, voor
een toenemende vraag en stij
gende bedrijfskosten gesteld en
bovendien geneigd tot uitbrei
ding van zijn apparatuur, heeft
aan zijn beschikbare financie
ringsmiddelen niet voldoende en
doet derhalve steeds meer be
roep op bankcrediet. Langza
merhand ziet men dan alle
krachten zich samenspannen, die
leiden tot een steeds meer toe
nemende vraag naar goederen,
die op de duur ook nog daar
door wordt gevoed, dat de vrees
voor prijsstijging een nieuwe
vraag naar goederen uitlokt.
De toenemende kapitaals-
vraag, zowel in de vorm van
kapitaalgoederen als van finan
cieringskapitaal, is tenslotte nog
met een bizonder verschijnsel
gepaard gegaan, hierin bestaan
de, dat de grote beleggingsinstel
lingen als levensverzekering
maatschappijen en pensioen
fondsen zich meer en meer zijn
gaan toeleggen op de voorzie
ning middels lang lopende lenin
gen in de behoeften van het be
drijfsleven. Terzake worden ja-
