544
en oorlogsgeweld geteisterd Ne
derland en het in cultuur bren
gen van de jonge Noord Ooste
lijke Polder.
Nederland zoekt dan zijn
plaats temidden van gewijzigde
verhoudingen. Het moest in een
verarmde toestand denk aan
het beschadigd en geroofd pro
ductie-apparaat en het verlies
van de overzese gebiedsdelen
een nieuw bestaan opbouwen
voor het bestaande geheel en
voor in de in aantal de verwach
tingen overtreffende jong gebo
renen.
In het Nederland van die da
gen stelde zich scherper dan ooit
het bevolkingsprobleem. Niet in
die zin, dat van zodanige over
bevolking zou moeten worden
gesproken, dat geen passende
welvaart voor allen te bereiken
zou zijn. Mits slechts de afzet
mogelijkheden naar buiten open
blijven en wij als het ware in
een groot economisch verband
kunnen blijven leven, zullen wij
het wel rooien. Maar wel in die
zin, dat nieuwe bestaansmidde
len moesten en moeten worden
ontdekt en ontwikkeld. Daarin
heeft van meetaf de Noord Oost
Polder een rol gespeeld. Als
voorloper vooreerst van de later
op gang komende emigratie,
waarin zich reeds de voor de
na-oorlogse tijd typerende gro
tere bewegelijkheid van de Ne
derlandse bevolking kon gaan
uitleven en voorts ook als be
scheiden bijdrage in de export,
die in de aanvankelijke na-oor-
logse periode hoofdzakelijk op
de landbouw moest steunen en
waarmede de buitenlandse be
taalmiddelen konden worden
verdiend voor de financiering
van de voor de noodzakelijke
industrialisatie onontbeerlijke
kapitaalgoederen.
De Noord Oost Polder is daar
mede een stuk kristallisatie ge
worden van de na-oorlogse pro
blematiek, maar ook van de na
oorlogse ontwikkeling, die leid
de tot wat vandaag het „Neder
landse wonder" wordt genoemd.
In velerlei opzichten is de Noord
Oost Polder bij die ontwikkeling
nauw betrokken. Ik sprak reeds
van de opbouw van nieuwe be
staansmogelijkheden, ook in de
landbouw; van de exportnood-
zaak en het aandeel van de land
bouw daarin, van zo groot be
lang voor de financiering van
onze industrialisatie; van de gro
tere bewegelijkheid, waarin
vermelden wij ook dat nog
de herverkaveling van het
overstroomde Walcheren tot
stand kon worden gebracht, als
gevolg waarvan een groep ou
dere boeren uit Zeeland hun er
varingen aan de jonge polder
gemeenschap ging mededelen.
En nu wij toch de landbouw
kundige aspecten belichten, den-