482
mede een onpersoonlijk worden
van het bedrijfsleven tegengaat,
er toe bij, de maatschappelijke
orde in 't algemeen gezond te
houden.
Wanneer Europa zijn zending
in de wereld ook verder zal ver
vullen, zullen zijne volkeren en
staten een gezond coöperatie
systeem als element van orde en
evenwicht niet kunnen ontberen.
Samenvatting.
1. Dank zij zijn natuurlijke
aanleg is de mens geschikt
voor en bereid tot gemeen
schapsleven. De eisen van
het leven doen hem ook veel
al behoefte hebben aan sa
menwerking. Op economisch
gebied is aan de coöperatie
ve samenwerking een grote
betekenis toe te kennen.
Bepaalde factoren, die in we
zen gebaseerd zijn op de van
de natuur afhankelijke be
staansvoorwaarden van land
bouwbedrijven, verzwakken
ten zeerste het concurrentie
vermogen der landbouwpro
ducenten. Het enige effec
tieve middel tot opheffing
van de zwakke marktpositie
van de landbouwproducent
is de eigen hulp of samen
werking door coöperatieve
aaneensluiting.
3. In een vrij bedrijfsleven
heeft een ieder het recht te
kiezen, tussen marktecono
mische verzorging en eigen
verzorging, welke laatste of
wel alleenverzorging ofwel
gemeenschappelijke verzor
ging door coöperatieve sa
menwerking kan zijn.
Het recht tot coöperatieve
samenwerking vindt steun
in het principe der vrijheid
van coalitie, welke tot de
fundamentele mensenrech
ten behoort en in de grond
wetten der moderne cultuur -
staten vastgelegd is. Het is
nauw verbonden met de
plaats der coöperaties in het
rechtsbestel (coöperatierecht,
belastingrecht, kartelrecht).
De speciale wetten, die voor
coöperaties gelden, moeten
de vrijheid tot oprichting
van coöperatieve verenigin
gen waarborgen.
4. De landbouwcoöperaties
dragen ten zeerste bij tot
verbetering van de positie
der boeren, in het bijzonder
in economisch opzicht. Het
coöperatieve geld- en cre-
dietwezen, de coöperatieve
werkzaamheid van instellin
gen, die het werk in de land
bouw vergemakkelijken en
bevorderen, alsmede het bun
delen van het aanbod aan
agrarische producten en van
de vraag naar bedrijfsmidde
len, begunstigen de bedrijfs
resultaten en de marktpositie
der boeren. Krachtige cen
trale coöperaties dienen de