116
cieringen en dat vooral het
grondcrediet steeds door parti
culiere en institutionele beleg
gers met leningen op lange ter
mijn is verzorgd. Hierin valt
echter in de laatste tijd een ken
tering te constateren.
De sociale betekenis van het
coöperatieve landbouwcrediet
spreekt intussen duidelijk in dit
rapport. Het zijn vooral de klei
ne eigendomsbedrijven, die hun
financieringsbehoeften bij de
boerenleenbank hebben gedekt.
Dit is geheel in overeenstem
ming met de financieringstaak,
waarvoor de boerenleenbanken
zijn opgericht n.1. om vooral het
kleine zelfstandige landbouwbe
drijf aan financieringsmiddelen
te helpen. Het percentage boe
renleenbankschuld is het hoogst
bij de kleine bedrijven en bij de
bedrijven van jonge boeren.
De bepaling van de liquidi
teit en van het financierings-
vermogen
Een andere opmerking, die wij
zouden willen maken, betreft de
bepaling in het L.E.I.-rapport
van de liquiditeit alsmede van de
bedragen, die voor investering
beschikbaar zijn. Onder meer is
daarbij rekening gehouden met
door de boer zelf uitgezette gel
den. Daaronder zullen veelal ook
begrepen zijn de bedragen, door
boeren aan kinderen geleend
veelal als voorschot op hun erf
deel. Deze gelden komen eigen
lijk niet voor terugvordering in
aanmerking en mogen dus naar
onze mening ook niet in acht
worden genomen bij de beoor
deling van de financiële positie
van de bedrijven. In dit verband
hebben wij ook een algemeen
bezwaar tegen de becijferingen
en de daaruit getrokken conclu
sies. Wij zeiden reeds, dat het
opvallend is, dat zoveel geld bij
andere dan boerenleenbanken is
opgenomen. De onderlinge fi
nanciering in de boerenstand is
dan ook ongetwijfeld zeer ruim.
Hier schuilt evenwel een gevaar
voor dubbeltelling, dat, indien
wij goed zien, niet is ontgaan.
Bij de boeren met uitstaande gel
den zijn deze medegerekend ter
bepaling van hun liquiditeit en
van de voor investering beschik
bare bedragen. Indien evenwel
deze bedragen voor de financie
ring van investeringen worden
opgenomen, zullen zij meestal
aan de financiering van andere
boeren moeten worden onttrok
ken. Hiermede is, indien wij
goed zien, bij de opstelling van
de voor de financiering in de
landbouw beschikbare bedragen
geen rekening gehouden.
Ook speelt in dit verband de
peildatum nog een rol. Wij heb
ben gezien, dat ongeveer 40%)
van de bedrijven niet over vol
doende eigen middelen beschikt
