9435
ren en Tuindersbond, dat op het einde van de vorige eeuw
de stoot werd gegeven tot de oprichting van boerenleenban
ken op coöperatieve grondslag. Daarmee werd de basis ge
legd voor het moderne landbouwcredietwezen, zoals wij dat
tegenwoordig kennen.
Het is nauwelijks te geloven, dat uit het zo simpel begon
nen pionierswerk van Pater van den Eisen en een rector van
der Marck, die beide forse organisaties zijn gegroeid van de
Centrale Raiffeisen-Bank te Utrecht met 732 en van de Cen
trale Boerenleenbank te Eindhoven met 591 aangesloten Boe
renleenbanken. Beide bedekken zij practisch het gehele
platteland van Nederland.
Het is daarbij een merkwaardige speling van het lot ge
weest, dat juist de Centrale Raiffeisen-Bank te Utrecht, die
zich later in algemene of neutrale richting heeft ontwikkeld,
door de Nederlandse Boerenbond werd opgericht. De Cen
trale Boerenleenbank van Eindhoven werd op initiatief van de
beide genoemde geestelijken in het leven geroepen door
de toenmaals reeds bestaande boerenleenbanken, die werk
zaam waren in de rechtsvorm van de Koninklijk goedgekeur
de vereniging. Als zodanig konden deze boerenleenbanken
niet bij de Centrale Bank van Utrecht terecht, daar deze uit
sluitend als lid aannam boerenleenbanken opgericht in de
rechtsvorm van de coöperatieve vereniging. Een grote rol
heeft dit verschil in rechtsvorm overigens nooit gespeeld.
De statutaire grondslag van beide soorten boerenleenbanken
is nagenoeg gelijk. Haar voornaamste kenmerk is de onbe
perkte aansprakelijkheid der leden, de beperkte werkkring
van de boerenleenbank en de onbezoldigde uitoefening
door de beheerders van hun functies. Daardoor zijn de boe
renleenbanken bij uitstek sociale instellingen, zowel in haar
"ffunctie als spaarbank van het platteland en als crediet- en
voorschotbank voor de leden.
Wist U, luisteraars, dat het boerenleenbankwezen in feite de
grootste spaarbankorganisatie van Nederland is! Toch is dit
zo: aan de z.g. Bondspaarbanken aangesloten bij de Spaar-
bankbond van Amersfoort zijn 1% milliard gulden aan spaar
gelden toevertrouwd, aan de Rijkspostspaarbank rond 1,4 mil-
