8657
organisatie speelt het naast elkander optreden van z.g. ko
pers-agenten en van de „Service-stores" als plaatselijke afde
lingen een grote rol. Bij de inschakeling van z.g. kopers
agenten spreekt het kostenvraagstuk een woordje mee. Toch
heeft de leiding van de G.L.F. Mills spoedig gevoeld, dat
met het systeem van de kopers-agenten niet kon worden vol
staan, omdat de service-verlening aan de boeren daarbij op
de achtergrond geraakt. Hierbij gaat het om de vraag wat
men verwacht van zijn coöperatie: alleen, dat zij bepaalde
bedrijfsbenodigdheden zo goedkoop mogelijk aan haar le
den verschaft, dan wel ook, dat de coöperatie daarbij tevens
een zo groot mogelijke service aan haar leden betoont. In
het zuiver bedrijfseconomische sfandpunt past het dat de
coöperatie zich in haar verkoopprogram beperkt tot alleen
die goederen, die sterk concurrerend kunnen worden gele
verd. De aan- en verkoopcoöperaties die op het standpunt
staan van voorlichting en zo groot mogelijke service-verlening
aan de boeren, teneinde deze te brengen, wat zij in hun be
drijfsvoering het meest nodig hebben, zullen ook artikelen in
hun verkoopprogram opnemen, die voor het eigen bedrijf
van de coöperatie weinig voordelig zijn. Overigens moge
blijken uit het gemak, waarmede in Amerika de particuliere
handel in het coöperafie-sysfeem wordt ingeschakeld, dat
men in het algemeen in Amerika niet voelt voor toepassing
van het coöperatiebeginsel tot in het uiterste. Welbewust
worden somtijds bepaalde werkterreinen aan de particuliere
handel overgelaten, zo dikwijls blijkt, dat coöperatieve be
werking daarvan economisch minder voordelig zou uitkomen.
Te Harrisburg (Pennsylvania) maakten wij wederom kennis
met de aan- en verkooporganisatie van het gebruikelijk type,
waarbij de boeren lid zijn van een plaatselijke of regionale
organisatie, welke plaatselijke of regionale organisatie op
haar beurt lid is van een centrale. Bij dit type van coöpera-
tievorm ligt hef zwaartepunt van de coöperatieve samenwer
king ongetwijfeld in de plaatselijke afdelingen. Wij hebben
het daarom op hoge prijs gesteld, dat wij door de leiding
van Farm-Bureaus Coöperatives te Harrisburg in de gelegen
heid werden gesteld om met deze plaatselijke afdelingen
kennis te maken. Opnieuw is het daarbij opgevallen, dat in
de bedrijvigheid van de plaatselijke aan- en verkoopvereni-
