8304
nog de bijzondere bepaling, daf voor ondernemingen, die
collectiviteiten uitmaken werkende onder toezicht van een
centrale, deze laatste heeft te bewijzen, dat de beleggingen
van de collectiviteit in haar geheel genomen beantwoorden
aan de voorwaarden, die zijn voorzien bij het reglement van
controle. Op de betekenis van dit laatste voorschrift komen
wij hierna nog terug.
Nederland heeft na de bevrijding lang een politiek van
ruim geld gevolgd. Op de mérites daarvan kan hier niet
verder worden ingegaan. Mede onder invloed van de libera
lisatie van de handel met het buitenland kon de ruim-geld-
polifiek niet worden bestendigd, omdat zij zou hebben geleid
tct een volkomen ontwrichting van de betalingsbalans. In de
loop van 1950 werden de bakens verzet, niet alleen wat be
treft de invloed van de overheidsfinanciën op de monetaire
situatie die, afgezien van de geldsteriliserende werking van de
Marshall-hulp, tof dan toe geldscheppend hadden gewerkt,
doch ook voorzoveel betreft het bankcredief. Daarbij werd
het voorbeeld van België gevolgd. Met ingang van 1951
werden credietrestrictiemaatregelen van kracht, die recht
streeks het volume van de credietgeving beïnvloeden. Bij
overschrijding van de limites der credietbeperking, die zijn
geënt op de liquiditeitspositie der credietinstellingen in de
basisperiode, die slechts met 10% mag worden verminderd
alsmede op het absolute bedrag aan uitstaande credieten per
30 September 1950, dat slechts met 5% mag worden ver
hoogd door credietfinanciering uit aan de credietinstellingen
toevertrouwde middelen, moet een verdere crediefuitzetting
door de credietinstellingen worden gefinancierd met bij de
circulatiebank opgenomen crediet. Daardoor is de disconto-
schroef van De Nederlandsche Bank weer effectief geworden.
Het promesse-diconto van De Nederlandsche Bank werd aan
vankelijk verhoogd van 3 op 3j/2% en vervolgens op 4^
gebracht.
Ook het coöperatieve landbouwcrediet werd onder de wer
king van de credietrestrictiemaatregelen gebracht. Een ten-
denz tot renteverhoging was hiervan het gevolg, omdat de
boerenleenbanken al onmiddellijk moesten rekening houden
met credietopneming bij De Nederlandsche Bank. Aanvanke-
