7612
steeds meer werden gedetailleerd en uitgebouwd, teneinde
de Nederlandse boer een bestaansbasis te kunnen blijven
bieden. In wezen kwamen deze maatregelen, waarop ook
gedurende de oorlog en de eerste jaren daarna nog werd
voortgebouwd, neer op een conservering van de gegroeide
verhoudingen. Eerder was echter reeds gebleken, dat de
moeilijkheden in onze landbouw niet zozeer het gevolg wa
ren van tijdelijke factoren, doch berusten op structurele ver
anderingen, gedeeltelijk buiten de Nederlandse landbouw,
zodat men bij het verdwijnen van de toestand van schaarste
het tijdstip gekomen achtte, om over te schakelen naar een
markt- en prijsbeleid, waarin het element van de aanpassing
een centrale plaats ging innemen.
Als algemeen doeleinde van het nieuwe prijsbeleid werd
gesteld het handhaven van de bestaanszekerheid van de
boeren op het goed geleide en sociale en economische ver
antwoorde bedrijf. Hierbij wordt gestreefd naar een zekere
bescherming van de bodemproductie, echter eerst nadat de
vereiste aanpassing zoveel mogelijk is bevorderd. Gezien
de relatieve overvloed van de factor arbeid in onze land
bouw, wordt eveneens gestreefd naar een arbeidsintensieve
agrarische productie; daarnaast is het tevens noodzakelijk,
teneinde de beloning voor de factor arbeid zo hoog moge
lijk op te voeren, dat de productie zo intensief mogelijk
plaats vindt.
Het gebrek aan harde valuta stelt daarnaast als eis, om de
eigen veevoederproductie, die bij import harde valuta kost,
zoveel mogelijk te bevorderen.
Sedert het einde van 1948 heeft de overheid geleidelijk
overgeschakeld van het stelsel met prijszetting van nage
noeg alle agrarische producten afzonderlijk, gecombineerd
met een afzet-garantie van het totale aanbod, naar een poli
tiek, waarbij in grote lijnen de voorwaarden worden gescha
pen voor lonende binnenlandse agrarische productie, daarbij
een zekere speelruimte latende aan de vrije vorming van
prijzen en productie-samenstelling (bouwplan). Hierbij wordt
uitdrukkelijk vastgehouden aan een geleid economisch
systeem, waarin echter hoofdzakelijk met behulp van mani
pulaties van de prijzen van producten in de latere productie
stadia getracht wordt de gestelde doeleinden te verwezen-
