7407
GELD- EN KAPITAALMARKT
Geld- eri Kapitaalmarkt in een meer vrije economie.
Allerwegen ziet men, dat het overheidsingrijpen in het
economisch leven geleidelijk wordt beperkt. De vraag rijst,
welke invloed hiervan kan worden verwacht op de geld- en
kapitaalmarkt. Gemakkelijk en o.i. wellicht al te gemakkelijk
wordt aangenomen, dat hiervan een stijging van de rente
zowel op de geld- als op de kapitaalmarkt het gevolg zal zijn.
Wij zouden niet graag willen beweren, dat een dergelijke
ontwikkeling zich niet zou kunnen voordoen. Van de andere
kant menen wij echter, dat er verschillende factoren op dit
terrein een rol spelen, die tot gevolg kunnen hebben, dat
het met die rentestijging niet zo'n vaart zal lopen.
Bezien wij daartoe allereerst de omstandigheden op de
geldmarkt, waaronder wordt verstaan de vraag en het aanbod
van kortlopend geld. Het mag algemeen bekend worden
verondersteld, dat de geldmarkt in Nederland tegenwoordig
practisch uitsluitend overheidspapier kent en wel gedeeltelijk
bestaande in schatkistpromessen (eenjarige looptijd, waarbij
de rente in de aankoopprijs is verdisconteerd) en gedeelte
lijk in de vorm van schatkistbiljetten (3- of 5-jarige loopfijd,
waarbij de rente doorgaans achteraf op coupons wordt ver
goed). Voor het eenjaarsschatkistpapier bedraagt het dis
conto (of rente) 1/^°/o. Voor het 3- en 5-jarig papier bedraagt
de rente resp. 2 en 2J4%>-
Indien wij nu in aanmerking nemen, dat er feitelijk slechts
één grote debiteur is van dit kortlopend papier, n.l. de Staat
en anderzijds, dat de houders van dit papier, de banken,
alle min of meer onder zekere controle van de overheid
staan, waardoor mede wordt bevorderd, dat de banken voor
de belegging van hun geld voor een deel op dit papier zijn
aangewezen, dan oefenen deze omstandigheden vanzelfspre
kend een grote invloed uit op de ontwikkeling van de rente
stand op de geldmarkt. Dit geldt in nog sterkere mate, indien
wij voorts bedenken, dat ook de overgang naar een vrijer
economisch stelsel in de vorengeschetste omstandigheden
niet veel verandering zal teweegbrengen. De Staat blijft
