7388
opend door de ineenstorting van de New Yorkse beurs. Deze
ramp, gevolgd door een algehele financiële ontreddering in
Midden-Europa, leidde, met enkele andere oorzaken, tot
snelle prijsdaling van onze landbouwproducten, zodat in
1932/'33 de bruto opbrengst van de vaderlandse landbouw
reeds was gezonken tot de helft van die van vier jaren te
voren. Het werd dringend nodig, dat de Overheid hem de
helpende hand ging reiken. Dit gebeurde dan ook. Aanvan
kelijk werden steunmaatregelen getroffen ten behoeve van
bepaalde teelten, suikerbieten, aardappelen en hef duurde
niet lang of ze werden ook voor de zuivelproducten inge
voerd. Vervolgens kregen we naast de Tarwewet, de Crisis-
invoerwet, de Crisiszuivelwef, de Crisisvarkenswet, de Tuin-
bouwsteunwef, de Clearingwet, de Reforsiewef en eindelijk
de Landbouwcrisiswef, die de Minister met schier dictatoriale
bevoegdheid bekleedde om hem in staaf te stellen de boer
een redelijke vergoeding te verzekeren voor zijn arbeid, een
redelijke prijs voor zijn producten. Dat was natuurlijk niet
mogelijk zonder dat zijn vrijheid sterk werd beknot en, zelfs
bij deze warmte rilt ge nog, niet waar, als ge terugdenkt aan
al die regelingen en voorschriften, aan kalverschetsen en
oormerken en vooral aan de opmars van het leger der met de
controle belaste ambtenaren.
Zo werd langzamerhand op ruime schaal overheidshulp
geboden, maar zij zou geheel onvoldoende zijn gebleken,
hier en daar zelfs hebben gefaald, als daar nief waren ge
weest uw sterke bonden met hun economische instellingen
en Gij, met name, u niet hadt kunnen verheugen in het bezit
van uw Boerenleenbanken, die met haar krachtig geleide
Centrale aan het hoofd, sterk bleven héél de crisis door, sterk,
omdat zij hoog hielden hef grote beginsel, zonder hetwelk
geen afdoende hulp kan komen zelfs van het grootste li
chaam, noch van welke Overheid ook, noch van de Unie der
Naties, noch van de Europese Raad, hef beginsel der Chris
telijke naastenliefde, de liefde van mens tof medemens, ge
bracht om God.
Toen wij hoopten, daf hef einde van de landbouwcrisis
naderde, kwam een nog groter onheil ons treffen, de wereld
ramp van de oorlog.
