7002
den van de geldzuivering, die onze boerenleenbanken zoo
bekend is door de geldsaneeringsmaatregelen, bij de uit
voering waarvan zij zoo intens betrokken waren, stond bij
de saneering van het geldwezen de waarde van het ruilmid
del alszoodanig, binnenlands en in verder liggend verband
ook ten opzichte van het buitenland, op het spel, bij de munt-
zuivering gaat het over de uiterlijke feekenen, waarin het
geld en in het bijzonder de pasmunt van staatswege in om
loop wordt gebracht. De geldsaneering had in de eerste
plaats ten doel met een reeks van forsche maatregelen de
als gevolg van het wanbeheer tijdens de bezettingsjaren
sterk uitgezette en verwaterde bankbiljeftencirculatie en de
onrustbarend verhoogde en geactiveerde omzet der bank
rekeningen (girale geldcirculatie) tot een meer redelijken
omvang in verhouding tot de aanwezige goederen terug te
brengen. De voorgenomen muntzuivering heeft op het oog
de opheffing van het muntbederf, teweeggebracht door de
uitgifte tijdens de bezetting, van het slechte zinkengeld, dat
sterk aan slijtage onderhevig is en bovendien nog voorzien
is van Germaansche symbolen, die ons nog dagelijks her
inneren aan de jaren van uitbuiting tijdens de bezetting en
door de bovenmatige uitgifte van zilverbons.
Alvorens in te gaan op de voorstellen, vervat in het ont
werp van „Wet houdende een nieuwe regeling van het
Nederlandsche muntwezen", willen wij nog even in herinne
ring brengen eenige der verfoeilijke maafregelen van den
bezetter, die het muntbederf zoozeer in de hand hebben
gewerkt, te weten de invoering van zinken stuivers en zinken
centen, halve stuivers, dubbeltjes en kwartjes in de jaren
1941 en 1942, spoedig gevolgd door het buitenomloop
stellen van de vooroorlogsche munten en tenslotte ten top
gevoerd door de uitvaardiging van de inleveringsplicht der
buiten omloop gestelde munten. Verblijdend was de verzets
wil van het Nederlandsche volk, tof uitdrukking komende
in de geringe bereidheid om aan de opgelegde inleverings
plicht te voldoen: van de Rijksdaalders werden slechts 2.7%
ingeleverd; van de guldens 10%, van de halve guldens
6.5%, van de kwartjes 3.2%, van de dubbeltjes 5.3%, van
de stuivers 7.3%, van de halve stuivers 17.5% en van de
centen 9.9%. Dat betrekkelijk veel gelden werden inge
leverd vond zijn verklaring in den tersfond grijpbaren voor-
