5086
goed beheer der gelden het is te danken, dat in een tijd
van economischen teruggang, als ons geslacht niet eer
der heeft gekend, de credietinstelling zelve niet alleen
ongeschokt is staande gebleven, maar bovendien ten
volle aan zijn bestemming heeft beantwoord.
Die is, de individueele landbouwers in hun strijd om
het bestaan krachtig te steunen en het mogelijk te ma
ken aan moeilijke omstandigheden het hoofd te bieden.
Dat daartoe ook andere maatregelen met name de
crisisvoorzieningen door de Regeering getroffen, heb
ben bijgedragen, doet aan het feit niet te kort, dat de
Coöperatieve Centrale Boerenleenbank met zijn talrijke
plaatselijke afdeelingen in een dringende economische
behoefte door middel van het verstrekken van crediet
en zorgvuldig beheer van spaarpenningen metterdaad
heeft voorzien.
Het is ongemeen interessant in het Gedenkboek de
sociaal-ethische en financieel-economische aspecten van
het landbouwcredietwezen beschreven te vinden: een
boeiend brok uit de geschiedenis van den landbouw in
de laatste decennia trekt ons oog voorbij.
Wie zich in de aangeboden stof verdiept, moet wel
onder den indruk komen van de bijzondere beteekenis,
die de schepping van het landbouwcrediet voor de ont
wikkeling van den boerenstand heeft gehad; het is een
der machtigste hefboomen geweest tot de emancipatie
van dien stand, die in sociaal opzicht een zoo uitne
mende waarde toekomt.
Zelfstandigheid is voor iederen stand in de maat
schappelijke samenleving, binnen bepaalde grenzen, een
onmisbare voorwaarde voor zijn gave ontplooiing en
zijn wezenlijken bloei; een te groote mate van afhanke
lijkheid van anderen, wier belangen soms tegenstrijdig
zijn, werkt neerdrukkend en verlammend.
Dat de boerenbevolking uit eigen kracht tot bevrij
ding is gekomen van al te knellende banden en zich een
weg heeft gebaand tot onbelemmerde ontwikkeling van
zijn stoffelijke welvaart, zijn economische kracht en
daarmee van een voortschrijdende geestelijke vorming,