3547
De Boerenleenbank komt aan zoovele bezwaren te
gemoet.
Zij verschaft gelden op betrekkelijk langen termijn.
Zij zorgt voor jaarlijksche aflossingen op tijden, dat
het den boer het best gelegen komt.
Zij stelt zich steeds disponibel om de kleinste be
dragen ter aflossing te incasseeren.
Zij vraagt geringe rente.
Zij werkt belangeloos.
Zij bevordert daarbij de spaarzaamheid, zoo noodig
vooral in dezen tijd.
M. H. Buitenstaanders beschouwen de Boerenleen
bank vaak als een louter financieele instelling. Zij heb
ben hierbij al te zeer het bankwezen, gelijk we dat
overal ontmoeten, op 't oog: geldzaken drijven en winst
maken, dividenden uitkeeren en dergelijke. De Boeren
leenbank echter streeft slechts naar die winst, die voor
haar instandhouding noodig is. Zij keert geen dividen
den uit, en wat dan nog als winst overschiet mag, onder
controle der Centrale Bank, slechts voor goede doel
einden worden aangewend. Hierdoor verschilt de Boe
renleenbank reeds hemelsbreed van de andere banken,
wier koersverloop in de Beurscourant vermeld staat, en
heeft zij behalve een financieel ook nog een zedelijk
karakter.
Dat was ook de geheele opzet van Raiffeisen. Hij
schreef dan ook: „Geld verschaffen alleen is niet vol
doende om de misstanden uit den weg te ruimen. Wan
neer men millioenen onder de behoeftige landlieden
wierp, dan zou men het kwaad niet verbeterd, maar
verergerd hebben, ja den ondergang hebben voorbereid.
Wil men een kwaad genezen, dan moet men eerst de
oorzaken opsporen. Credietbehoefte en woeker zijn
slechts uitwendige symptonen; de oorzaak der ziekte
ligt veel dieper. Zij bestaat hoofdzakelijk in de ontker
stening der maatschappij."
Het is daarom ook, dat een geestelijk adviseur bij
een Boerenleenbank wordt aangesteld, en er geheel op
zijn plaats is. Immers de godsdienstige en zedelijke be-
